ИЗМЕНИ И ДОПОЛНУВАЊА НА ЗАКОНОТ ЗА ДДВ

Законот за изменување и дополнување на Законот за данокот на додадена вредност е објавен во ,,Службен весник на РСМ’’ бр.199/2023.

Со измените и дополнувањата на Законот, во член 3 став 3 од Законот за ДДВ,со кој се утврдува што се смета како промет на добра, се додаваат две нови точки односно се доуредува дефинирањето на прометот на добра со:

-кусоците на добра кои не се предизвикани од вонредни настани (кражба, пожар или други природни непогоди) и

-искажаниот износ на трошок на кало, растур, крш и расипување на добра над нормираните износи на трошок утврдени за соодветната стопанска дејност, под услов истите да не се настанати како резултат на вонреден настан или виша сила.

ОВИЕ ОДРЕДБИ СТАПИЈА НА СИЛА СО ДЕНОТ НА ОБЈАВУВАЊЕТО ВО ,,СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РСМ’’, ОДНОСНО НА 25.09.2023 ГОДИНА.

Во член 6 став 2 од Законот за ДДВ, со кој се уредува што се претставува промет на услуги, се додаваат две нови точки, односно се врши следното дефинирање на телекомуникациски услуги и услуги кои се вршат по електронски пат:

-Вршењето на телекомуникациски услуги на пренос, емитување или примање на сигнали, з-борови, слики и звуци или информации од која било природа преку врска, радио, оптички или други електромагнетни системи, вклучувајќи го и поврзаниот пренос или доделување на правото да се искористи капацитетот за таков пренос, емисија или прием, со вклучување на обезбедувањето пристап до глобалните информативни мрежи и

-Вршење на промет на услуги по електронски пат за: изработка на веб-страници, веб-хостинг, одржување на програми и опрема на далечина, софтвер и негово ажурирање, слики, текст и информации и ставање на располагање на бази на податоци, музика, филмови и игри, вклучувајќи игри на среќа, како и политички, културни, уметнички, спортски, научни и забавни емитувања и настани и настава на далечина.

ОВИЕ ОДРЕДБИ ТРЕБА ДА СТАПАТ НА СИЛА ОД 01.01.2024 ГОДИНА.

По членот 8 се додава нов поднаслов 3-а. и три нови члена 8-а, 8-б и 8-в, кои се однесуваат на Вредносни ваучери кои всушност претставуваат инструмент за кој постои обврска да се прифати како надоместок или дел од надоместок за промет на добра или услуги, доколку прометот на добра, односно прометот на услуги е познат, или потенцијалиот вршител на прометот на добра или прометот на услуги и условите за употреба на вредносниот ваучер се наведени на самиот вредносен ваучер или во поврзана документација. Вредносниот ваучер може да биде еднонаменски или повеќенаменски, при што еднонаменскиот вредносен ваучер се смета за вредносен ваучер за кој место на промет на добрата, односно место на промет на услугите, на кои се однесува вредносниот ваучер, како и износот на данок на додадена вредност кој треба да се пресмета и плати за прометот на тие добра и услуги е познат во времето на издавање на вредносниот ваучер, додека повеќенаменскиот вредносен ваучер е вредносен ваучер кој не е еднонаменски вредносен ваучер. Вредносниот ваучер може да биде во материјална или во електронска форма. За вредносен ваучер не се смета инструмент, кој на имателот му дава право на попуст при купување на добра или услуги, а со кој не е вклучено правото на купување на добра или услуги. За вредносен ваучер не се сметаат билети за превоз, влезници, поштенски марки. Секое пренесување на еднонаменскиот ваучер извршено од страна на даночен обврзник, во свое име, се смета за промет на добра, односно промет на услуги на кои се однесува вредносниот ваучер. Вистинскиот промет на добра односно промет на услуги во замена за еднонаменскиот ваучер, што вршителот на промет го прифатил како надоместок или дел од надоместок, не се смета за промет на добра или промет на услуги. Доколку преносот на еднонаменскиот ваучер го извршил даночен обврзник во име на друг даночен обврзник на кој се однесува вредносниот ваучер, тој пренос се смета за промет на добра, односно промет на услуги извршен од страна на даночниот обврзник во чие име е извршен преносот на еднонаменскиот ваучер. Кога вистинскиот вршител на прометот на добра, односно прометот на услуги и даночниот обврзник кој во свое име, издал еднонаменски ваучер, не се исти лица, се смета дека вистинскиот вршител на прометот на добра односно вршител на прометот на услуги, извршил промет на добра односно услуги поврзани со тој еднонаменски ваучер кон даночниот обврзник кој го издал ваучерот во свое име. Вистинскиот промет на добра, односно промет на услуги во замена за повеќенаменски вредносен ваучер, прифатен од вршителот на прометот на добрата односно прометот на услугите, како надоместок или дел од надоместок за тој промет, подлежи на одданочување со данок на додадена вредност во согласност со овој закон, додека секој претходен пренос на тој повеќенаменски ваучер не подлежи на оданочување со данок на додадена вредност. Доколку преносот на повеќенаменскиот ваучер го изврши даночен обврзник кој не е вистинскиот вршител на прометот на добра односно на прометот на услуги , се смета дека даночниот обврзник кој го извршил преносот на повеќенаменскиот ваучер врши услуги на дистрибуција, реклама или други услуги што се оданочуваат со данок на додадена вредност во согласност со овој закон.

Во член 9-а се додава нов став со кој се утврдува солидарна одговорност на сите лица во поврзаното лице за неплатениот данок на додадена вредност на секое одделно лице во поврзаното лице за периодот во кој се членови на поврзаното лице.

По членот 9-а се додава нов поднаслов 4-a и нов член 9-б, кои се однесуваат на Даночен застапник. Странско лице коe нема седиште, ниту подружница на територијата на Република Северна Македонија, а коe врши промет на добра и услуги во земјата кои подлежат на оданочување со данок на додадена вредност согласно овој закон, има обврска да се пријави за целите на данокот на додадена вредност и да назначи даночен застапник, освен странските лица кои вршат промет во смисла на член 32 точка 4 од овој закон. Странското лице се регистрира за целите за данокот на додадена вредност, пред отпочнувањето на вршењето на оданочивиот промет во земјата и за истото не се однесува износот на вкупен промет.Странското, може да назначи само еден даночен застапник со поднесување на пријава за регистрација за целите на данокот на додадена вредност заедно со потребната докумeнтација до надлежниот даночен орган. Даночниот застапник може да биде назначен доколку: е регистриран за цели на данокот на додадена вредност најмалку 12 месеци пред поднесувањето на пријавата за назначување на даночен застапник, на денот на поднесување на пријавата за назначување на даночен застапник нема доспеани, а неплатени даночни обврски и ако е правно лице да не е започната стечајна или ликвидациона постапка или ако е физичко лице да не е правосилно осудено за кривично дело. Даночниот застапник има обврска за пресметување на данокот за поднесување даночна пријава за плаќање на данокот и за плаќање камата во случај на задоцнето плаќање на данокот, како и да води евиденциски обврски во име на странското лице. Во случај кога престанува даночното застапување од било која причина, странското лице заради вршење на промет назначува друг даночен застапник со доставување на нова пријава. Даночниот застапник солидарно гарантира за данокот на додадена вредност кој го должи странското лице. Даночниот орган води регистар на даночни застапници согласно овој член. Начинот на пријавување и регистрација на странско лице н, начинот на водење на регистарот на даночни застапници, формата и содржината на регистарот на даночни застапници, формата и содржината на пријавата за регистрација за целите на данокот на додадена вредност како и потребната документација ги пропишува министерот за финансии.

ОВИЕ ОДРЕДБИ ТРЕБА ДА СТАПАТ НА СИЛА ОД 01.01.2024 ГОДИНА.

Членот 14 од Законот за ДДВ кој се однесува на местото на прометот на услуги се менува при што се утврдува дека за место на прометот на услуга кон даночен обврзник, се смета местото, каде што тој даночен обврзник има вистинско седиште. Доколку прометот на услуги се врши кон подружница која даночниот обврзник ја има надвор од местото на вистинското седиште, тогаш како место на промет на услуги се смета местото кадешто даночниот обврзник има подружница. Доколку такво место не постои, за место на прометот на услуги се смета постојаното живеалиште или престојувалиште на даночниот обврзник кој е корисник на услугата, додека за место на прометот на услуги кон лице што не е даночен обврзник, се смета местото каде што вршителот на прометот на услуги има вистинско седиште. Доколку прометот на услуги се врши од подружницата на вршителот на прометот на услуги, што се наоѓа надвор од неговото вистинско седиште, тогаш седиштето на подружницата се смета за место на прометот на услуги. Доколку такво место не постои, за место на прометот на услуги се смета постојаното живеалиште или престојувалиште на вршителот на прометот на услуги.

По исклучок од претходно наведеното, за место на промет на услуга се смета:

-Местото на прометот каде услугата е извршена кога се работи за услуги кои се извршени кон лице кое не е даночен обврзник од страна на лице кое врши услуга во име и за сметка на друго лице;

-Местото каде што се наоѓа недвижниот имот кога се работи за промет на услуги во врска со недвижен имот, вклучувајќи го и посредувањето при промет со недвижен имот, услугите од страна на експерти и агенти за недвижен имот, проценката на недвижен имот, провизиите за сместување во областа на хотелиерството или слична област како што се сместувачки кампови или локации наменети за кампување кои функционираат како кампови/места за сместување, гарантирање на права за користење на недвижен имот и услуги за подготовка и координација на градежни активности, како што се архитектонски услуги и активности поврзани со надзор на градежни активности;

-Местото каде што превозот на патниците се извршува, пропорционално на делницата или дел од истата, по која се извршува превозот кога се работи за превоз на патници;

-Mестото каде што превозот на добрата се извршува, пропорционално на делницата или дел од истата, по која се извршува превозот кога се работи за превоз на добра кон лица што не се даночни обврзници;

-Местото каде што услугата се извршува за услуги кои се однесуваат на право на влез на културни, уметнички, спортски, научни, едукативни, забавни или слични настани, како што се саеми и изложби, вклучувајќи и помошни услуги поврзани со истите, извршени кон даночен обврзник

-Местото каде што услугата се извршува за услуги кои се однесуваат на обезбедување на услуги и придружни активности во врска со културни, уметнички, спортски, научни, образовни, забавни или слични активности, како што се саеми и изложби, вклучувајќи ги и услугите на организаторите на наведените услуги, кои се извршени кон лице кое не е даночен обврзник;

-Местото каде што услугата вистински се извршува кога се работи за помошни превозни услуги како натовар, истовар, претовар, складирање или други услуги кои на вообичаен начин се поврзани со превозот, извршени кон лица кои не се даночни обврзници;

-Местото каде што услугата вистински се извршува кога се работи за услуги на процена и работи врз движни материјални добра извршени кон лица кои не се даночни обврзници;

-Местото каде што услугата вистински се извршува кога се работи за услуги на предавање на храна и на пијалаци за консумација на лице место и кетеринг услуги. По исклучок за место на промет на услуги на предавање на храна и на пијалаци за консумација на лице место и кетеринг услуги извршени на брод, авион или воз, се смета местото каде што започнува превозот на лица;

-Местото на кое што превозното средство вистински му се става на располагање на корисникот на услугата во случај на краткорочно изнајмување на превозно средство и

-Местото каде што корисникот на услугата има вистинско седиште, постојаното живеалиште или престојувалиште кога се работи за изнајмување на превозно средство, освен краткорочното изнајмување, на лице кое не е даночен обврзник.

За место на промет на услугите, извршени кон лице кое не е даночен обврзник, се смета местото во кое што корисникот на услугата има вистинско седиште, постојаното живеалиште или престојувалиште, во случај на: пренос и отстапување авторски права, патенти, лиценци, заштитни знакови и други слични права; услуги на полето на рекламата; услуги на советници, инженери, советодавни фирми, адвокати, сметководители и други слични услуги, како и обработка на податоци и давање информации; банкарски и финансиски услуги и услуги на осигурување и реосигурување, освен изнајмувањето сефови; обезбедување персонал; изнајмување движен материјален имот, освен на сите видови превозни средства; услуги за посредување за пристап до системи за природен гас или друга слична мрежа, обезбедување на пристап до мрежата на електрична енергија во случај на загушување на соодветна алокациска единица при доделување на прекуграничните преносни капацитети на интерконективните водови; телекомуникациски услуги; услуги на радио и телевизиско емитување и услуги извршени по електронски пат.

ОВИЕ ОДРЕДБИ ТРЕБА ДА СТАПАТ НА СИЛА ОД 01.01.2024 ГОДИНА.

Се менува одредбата која се однесува на даночната основа при пренос на движен и недвижен имот во постапка за присилна наплата и присилно извршување, при што се утврдува дека даночна основа претставува постигнатата крајна цена намалена за данокот на додадена вредност, пресметан со примена на пресметковна стапка утврдена врз основа на пропишаната даночна стапка освен во случај кога доверителот се стекнува со движниот или недвижниот имот во постапката на присилна наплата и во постапката за присилно извршување, за што даночна основа претставува постигнатата крајна цена.

Се додаваат и нови два става на член 19, кои се однесуваат на даночната основа, односно за прометот остварен по пат на лицитација, даночна основа претставува постигнатата крајна цена намалена за данокот на додадена вредност, пресметан со примена на пресметковна стапка утврдена врз основа на пропишаната даночна стапка. По исклучок првиот и секој понатамошен промет со увезени употребувани патнички моторни возила извршен во рок од три години од денот на увозот, даночната основа не може да биде пониска од вредноста што ја одредил надлежниот царински орган при увозот на возилото.

Со членот 8 Законот за изменување и дополнување на Законот за ДДВ, кој се однесува на член 20 од Законот за ДДВ се врши техничко прецизирање на делот кој ја уредува конверзијата на девизни средства во домашна валута, односно се утврдува кога надоместокот кој го должи примателот на доброто или корисникот на услугата е пресметан во странска валута, да се врши конверзија во денари по СРЕДНИОТ курс утврден од Народната банка на Република Македонија на денот на настанувањето на даночниот долг .

Во член 30 кој се однесува на повластената даночна стапка од 5%, се менува точката производи за човечка исхрана со ОСНОВНИ ПРОИЗВОДИ ЗА ЧОВЕЧКА ИСХРАНА.

Во истиот член точката за публикации се менува и истата гласи:- Публикации и тоа: книги како и електронски/дигитални учебници, брошури и слични печатени материјали, весници и други периодични публикации, детски сликовници, книги како и електронски/дигитални учебници за цртање и боење за деца и картографски производи од секаков вид, освен публикации кои служат претежно за рекламни цели, како и публикации со порнографска содржина.

Воедно, се додаваат Менструалните производи за чиј промет и увоз ќе се користи повластената даночна стапка.

Во истиот член, точката 18. се менува и гласи: Пелети, печки на пелети и котли на пелети и“., додека точката 19 се менува и гласи: Топлинска енергија за греење.“

Владата на Република Северна Македонија поблиску ги определува добрата и услугите кои подлежат на повластена стапка на данокот на додадена вредност. Последната Одлука за определување на добрата и услугите кои подлежат на повластена стапка на данокот на додадена вредност е објавена во ,,Службен весник на РСМ’’ бр.203/23. ОВАА ОДЛУКА СТАПУВА НА СИЛА НА 06.10.2023 ГОДИНА.Одлука, производи со 5 ДДВ

Се утврдува повластената стапка од 10% да се применува врз прометот и увозот на останатите производи за човечка исхрана кои не се основни производи за човечка исхрана и се утврдува обврска на Владата на РСМ поблиску да ги определи добрата и услугите чиј промет се оданочува со повластена даночна стапка на данокот на додадена вредност од 10%. Последната Одлука за определување на добрата и услугите кои подлежат на повластена стапка на данокот на додадена вредност е објавена во ,,Службен весник на РСМ’’ бр.203/23. ОВАА ОДЛУКА СТАПУВА НА СИЛА НА 06.10.2023 ГОДИНА.Одлука, производи со 10% ДДВ

Во член 32 од Законот за ДДВ, со кој се утврдуваат даночните должници, се додава даночниот застапник којшто е назначен од страна на странско лице кое нема седиште или подружница во Република Северна Македонија како даночен должник.

ОВИЕ ОДРЕДБИ ТРЕБА ДА СТАПАТ НА СИЛА ОД 01.01.2024 ГОДИНА.

Се менува одредбата од член 45 став 1 од Законот за ДДВ која се однесува на враќање на данокот, при што се утврдува следното: Ако износот на претходниот данок во одреден даночен период е поголем од износот на данокот кој е пресметан за прометот кој го извршил, како и за прометот за кои тој е даночен должник според членот 32-а од овој закон, разликата му се враќа на даночниот обврзник врз основа на негово барање кое го искажува во даночната пријава. Ако даночниот обврзник не искаже барање за враќање на разликата искажана во даночната пријава, таквата разлика се пренесува како даночна аконтација за следниот даночен период.

Се менуваат и одредбите од член 48 став 1 во насока на допрецизирање на одредбата со која се пропишува враќање на данокот на додадена вредност доколку странското дипломатско или конзуларно претставништво набави добра или користи услуги за службени потреби, при што се опеделува следното: доколку странското дипломатско или конзуларно претставништво набави добра или користи услуги за службени потреби, на барање на претставништвото ќе му се изврши враќање на данокот на додадена вредност, доколку е платена фактурата и доколку во истата е одделно искажан данокот на додадена вредност од страна на даночниот обврзник. Враќањето се врши врз основа на посебни спогодби склучени со државатаиспраќач, во согласност со условите на реципроцитет. Враќањето ќе се одбие, доколку износот на поединечна фактурата не надминува 9.000 денари, вклучувајки го данокот на додадена вредност. Барањето за враќање се поднесува најдоцна во рок од шест месеци по истекот на календарската година во која е извршен прометот кон подносителот на барањето.

Се додава нов член 51-б со кој се пропишува издавање на ДДВ – даночен број, односно се утврдува следното: Управата за јавни приходи доделува посебен даночен број (ДДВ даночен број) заради идентификација на одредени состојби или групирања на даночни обврзници со кој не се означува посебен правен статус, туку форма на дејствување за цели на данокот на додадена вредност. ДДВ даночен број, претставува единствена идентификациска ознака на податоците на даночниот обврзник за цели на водење на евиденција за остварување на права и обврски на даночниот обврзник за цели на данок на додадена вредност. Управата за јавни приходи доделува ДДВ даночен број заради идентификација и регистрација на: даночен обврзник регистриран за цели на данокот на додадена вредност и поврзано лице за цели на данокот на додадена вредност. ДДВ даночен број е составен од алфа знаци „МК“ и Даночниот идентификационен број доделен на даночниот обврзник регистриран во Единствениот регистар на даночни обврзници на Управата за јавни приходи.

Categories: Даночна регулатива, Новости, Регулатива за бизнис заедница