Menu

Во Службен весник на РСМ бр.18/2024 од 25.01.2024 година објавен е нов Правилник за спроведување на Законот за данокот на додадена вредност. Согласно преодните и завршните одредби овој правилник стапува на сила наредниот ден од денот на негово објавување, односно на 26.01.2024 година.

Што се пропишува со него?

Со овој правилник се пропишува начинот на утврдувањето на местото на промет на услугите, начинот на докажување на даночното ослободување, случаите и условите за откажување од обврската на издавање фактура за прометот извршен спрема други даночни обврзници или на поединечни податоци во истата, начинот на поделба на претходните даноци, начинот на исправка на одбивката на претходниот данок, начинот на исполнување на евиденциските обврски за тур-оператори, случаите и околностите под кои може да се одложи плаќањето на данокот на додадена вредност при увозот и истовремено да се одбие истиот како претходен данок во истиот даночен период во кој настанал, посебната постапка за исплата на претходниот данок кој може да се одбие на даночните обврзници кои немаат седиште или подружница во земјата и кои не извршуваат никаков промет во неа или кои не должат данок за прометот, постапката за исплата и условите за докажување на правото за исплата на вратениот данок на додадена вредност на непрофитните организации, постапката за враќање на данокот на додадена вредност кон странски дипломатски или конзуларни претставништва и нивните членови, постапката за враќање на данокот на додадена вредност кон меѓународни организации и нивните членови, начинот на исполнување на евиденциските обврски и случаите во кои може да се одобрат олеснувања во поглед на исполнувањето на овие обврски и случаите и условите за олеснувања во однос на издавањето фактура.

Како се определува местото на прометот на услугите?                        

Со цел одредување на местото на промет на услуги, даночниот обврзник вршител на прометот на услуги потребно е да обезбеди за примателот на услугата: а) потврда издадена од надлежен даночниот орган во која е содржан даночен број и со која се докажува дека примателот на услугата е даночен обврзник, односно е лице кое трајно или повремено самостојно врши стопанска дејност, независно од целите и резултатите од оваа дејност, или б) доколку не ја обезбезбеди претходно наведената потврда тогаш обезбедува ДДВ број или сличен регистрациски број кој е доделен од страна на надлежен орган во државата во која се наоѓа примателот на услугата и кој се користи со цел да се идентификува дека примателот на услугата врши стопанска дејност/деловен потфат, или на друг начин да се утврди дека примателот на услугата е даночен обврзник или лице што се смета за даночен обврзник согласно одредбите на Законот.

Место на промет на услугата при изнајмување на превозни средства

Местото каде што превозното средство вистински му се става на располагање на корисникот на услугата, како што е наведено во одредбите на Законот за ДДВ, е местото каде што корисникот или лице овластено од него, непосредно физички го презема превозното средство.

Сметководствен доказ за даночно ослободување во земјата со право на одбивка на претходниот данок

При извоз даночниот обврзник треба да докаже со документи во земјата дека тој или примателот на доброто или трето лице по нивен налог го превезле или испратиле доброто во странство или во слободна зона, царинска зона или царинско складиште (доказ за извршен извоз). Доколку доброто е обработено или преработено пред извозот од страна на трето лице, истото треба да произлегува од доказот за извршен извоз на очигледен и лесно проверлив начин.  При извоз во рамките на извозната царинска постапка со употреба на техника за електронска обработка на податоци, доказот за извршен извоз се обезбедува преку електронска порака IE599 – Известување за извоз која надлежниот царински орган му ја испраќа на декларантот или на неговиот застапник. При извоз во рамките на извозната царинска постапка кога не се употребува техника за електронска обработка на податоци, туку се применува Единствениот царински документ (ЕЦД), доказот за извршен извоз се обезбедува преку извозна потврда внесена на третиот примерок од ЕЦД. Доколку по завршување на извозот, стоката се превезува во транзитна постапка, доказот за извршен извоз се обезбедува преку извозна потврда внесена на третиот примерок од ЕЦД од страна на надлежнииот царински орган, по добивање на електронска порака со која се потврдува дека стоката го напуштила царинското подрачје или откако ќе се прими петтиот примерок од ЕЦД. Во случаи, во кои се спроведува извозна царинска постапка без примена на техника за електронска обработка на податоци или ЕЦД, доказот за извршен извоз се обезбедува преку документ кој ги содржи следните податоци:  име и адреса на даночниот обврзник и на примателот на доброто,  трговски вообичаена ознака и количина на извозното добро,  место и ден на извозот,  и потврда за извршен извоз издадена од надлежниот царински орган.

Одбивка на претходни даноци од фактури  на даночни обврзници со седиште во странство  се врши доколку даночниот обврзник го има прибележано на фактурата данокот кој го долгува според член 32 точки 4 и 5 од Законот и го има платено данокот.  Претходниот данок кој може да се одбие, даночниот обврзник може да го одбие во даночниот период, во кој го пријавува долгуваниот данок.

Поделба на претходните даноци

Доколку даночниот обврзник ги користи добрата или услугите, кои ги набавил или увезол за цели на неговата стопанска дејност, како за промет за кој постои право на одбивка на претходниот данок, така и за промет за кој е исклучено правото на одбивка на претходниот данок во тој случај даночниот обврзник треба да ги подели претходните даноци според начелото на економска поврзаност на дел со право и дел без право на одбивка. Ова важи и во случај ако прометот, со кој економски се поврзани одредени претходни даноци, бил извршен во подоцнежен даночен период.  Поделбата на претходните даноци зависи единствено од фактичката намена на примените или увезените добра или користените услуги. Поделбата не се однесува на претходни даноци кои се исклучиво поврзани со промет со право на одбивка или со промет без право на одбивка на претходни даноци. Поделбата важи само за оние претходни даноци кои се во меѓусебна економска поврзаност со двата вида на промет.

Продолжување на рокот за плаќање на данокот на додадена вредност при увоз и одбивка  на претходниот данок 

Продолжувањето на рокот за плаќање на данокот на додадена вредност при увоз може да им се одобри на даночни обврзници кои имаат право на одбивка на овој данок како претходен данок. Надлежниот царински орган на барање на даночниот обврзник одобрува продолжување на рокот за плаќање на данокот на додадена вредност при увоз до петнаесеттиот ден по истек на даночниот период во кој настанал даночниот долг, доколку даночниот обврзник за данокот на додадена вредност чиј рок за плаќање се продолжува обезбедил банкарска гаранција. Надлежниот царински орган им го одобрува продолжувањето на рокот за плаќање на данокот на додадена вредност при увоз на даночни должници кои најмалку во последните две години навремено и целосно ги исполнувале своите обврски на пријавување и плаќање на увозните давачки.  Кога е продолжен рокот за плаќање на данокот на додадена вредност при увоз, данокот може да се одбие како претходен данок за даночниот период во кој настанал даночниот долг.

Постапка за враќање на претходниот данок спрема даночни обврзници без седиште во земјата 

Исплатата на претходни даноци, за кои постои право на одбивка спрема даночни обврзници кои немаат фактичко седиште, подружница, постојано живеалиште или престојувалиште во земјата се врши доколку даночниот обврзник во соодветниот период на исплата:

-немал промет во земјата или

-имал само промет во земјата ослободен од данок или

-имал само промет во земјата, за кој примателот на доброто или корисникот на услугата го должи данокот.

Даночниот обврзник може да бара исплата најдоцна до 30 јуни од календарската година која следи по календарската година во која настанало побарувањето за исплата, преку пропишан образец доставен до Управата за јавни приходи – Дирекција во Скопје. Тој треба самиот да го пресмета побарувањето за исплата и да ги докаже износите на претходни даноци преку доставување фактури и докази за извршен увоз во оригинал.

Враќање на данокот на додадена вредност  на непрофитни организации

Барањето за враќање на ДДВ на непрофитни организации се поднесува на пропишан образец до Управата за јавни приходи – Дирекција во Скопје најдоцна до 30 јуни од календарската година која следи по календарската година во која добрата биле извезени во странство. Барањето треба да ги опфаќа сите побарувања од периодот за враќање, кој треба да изнесува најмалку еден календарски месец. Подносителот на барањето самиот го пресметува побарувањето за соодветниот период на враќање

Постапка за враќање на данокот на додена вредност кон странски дипломатски или конзуларни  претставништва и нивните членови 

Барањето за враќање на данокот на додена вредност кон странски дипломатски или конзуларни  претставништва и нивните членови  се поднесува според пропишан образец кој се поднесува до Министерството за надворешни работи. Образецот треба да ги содржи сите побарувања за исплата од периодот на исплата кој треба да изнесува најмалку еден месец од календарската година. Побарувањата за исплата се докажуваат преку доставување фактури и сметки во оригинал.

Евиденциски обврски

Обврските на евиденција ги исполнуваат сите даночни обврзници кои се обврзани за регистрација за данокот на додадена вредност или кои се регистрирале доброволно. Даночните обврзници кои не се обврзани за регистрација на данокот на додадена вредност и кои не се регистрирале доброволно за данокот на додадена вредност, за извршениот промет треба да ја евидентираат најмалку даночната основа, вклучувајќи го данокот на додадена вредност кој отпаѓа на нив (бруто-промет), како и долгуваниот данок на додадена вредност. Даночниот застапник за извршениот промет или примени плаќањата од страна на странското лице треба да ги евидентира најмалку даночната основа, применетата даночна стапка и износот на пресметаниот данок на додадена вредност, збир од износите на надоместокот за извршените промети или примените плаќања (вкупниот износ на надоместокот со вклучен ДДВ) за секоја издадена фактура од даночниот застапник.

Евиденциски обврски за прометот на даночни  обврзници 

Примените авансни плаќања за сеуште неизвршен промет се евидентираат одделно. Евиденцијата треба да ги содржи даночните основи и даноците долгувани за нив.  Во евиденцијата се опфаќаат одделно од другите видови промет и даночните основи за прометот на добра без надомест и услугите без надомест. Евиденцијата треба да го содржи и прометот во странство, слободни зони, царински зони и царински складишта кој не подлежи на оданочување.  Даночниот обврзник треба раздвојувањето на даночните основи според даночни стапки да го обезбеди начелно преку опрема за обработка на податоци, регистар-каси или други технички уреди. Доколку ова не може да се очекува од даночниот обврзник во дадените околности, даночниот орган може на барање да одобри лицето да врши дополнително раздвојување на даночните основи врз основа на влезот на стоки или според други соодветни карактеристики. Примената на поедноставената постапка може да се ограничи на одделни подружници, филијали или други организациони делови.

Евиденциски обврски за одбивка на претходен  данок

Евиденцијата треба да ги содржи авансните плаќања извршени од страна на даночниот обврзник за промет кој се уште не е извршен спрема него. Притоа треба да се евидентираат даночните основи и даноците кои отпаѓаат на нив. Евиденциските обврски доколку било исклучено правото на одбивка на претходниот данок не се исполнуваат.  Ако даночниот обврзник е овластен само за делумен одбивка на претходни даноци, евиденцијата треба на очигледен и лесно проверлив начин да ги содржи претходните даноци кои целосно или делумно се засметуваат кон прометот со право на одбивка. Во тој случај, даночниот обврзник треба да ги евидентира даночните основи за прометот без право на одбивка одвоено од даночните основи за останатите видови на прометВо случај на увоз од страна на даночниот обврзник, евиденциската ќе се смета за исполнета, доколку платениот данок на додадена вредност за увозот се евидентира со наведување на соодветниот царински документ. Во случај на одложено плаќање на данокот, истото се однесува и за данокот на додадена вредност за извршен увоз чиј рок на плаќање е продолжен. Дан

Издавање фактура

Во случај на периодичен или континуиран промет може како момент на да се наведе календарскиот месец во кој бил извршен прометот или било примено плаќањето.  Податоците во врска со количината и описот на прометот можат да бидат содржани во други документи кои се наведуваат на јасен начин во фактурата.  Доколку даночниот обврзник издава фактури исти по вид кон голем број на приматели на истите, даночниот орган може на негово барање да му одобри, наместо потпис на овластеното лице за потпишување на фактури кај издавачот на фактурата да употреби факсимил на потписот на овластеното лице за потпишување на фактури кај издавачот на фактурата. Во факсимилот освен потписот може да биде содржано и името и презимето на овластеното лице за потпишување на фактурите кај издавачот на фактурата.

Издавање на фактури од даночен застапник 

Даночниот застапник од член 9-б од Законот може да издаде една збирна фактура за календарскиот месец или календарското тримесечје во кој биле извршени прометите или биле примени плаќањата од страна на странското лице. За цели на издавање на збирната фактура, странското лице издадените пресметки ги доставува до даночниот застапник најдоцна до последниот ден во календарскиот месец или календарското тримесечје. Збирната фактура ги содржи најмалку следните податоци:

-Место, дата на издавање и број;

-Назив и ДДВ даночен број на странското лице и адреса на даночниот застапник;

-Месец или календарско тримесечје во кои се изврешни прометите или било примено плаќањето;

-Упатување на бројот и датумот на пресметките кои се издадени од страна странското лице;

-Даночна основа;

-Применета даночна стапка;

-Износ на пресметаниот данок на додадена вредност;

-Збир од износите на надоместокот за извршените промети или примените плаќања (вкупниот износ на надоместокот со вклучен ДДВ) и

-Име, презиме и потпис на овластеното лице за потпишување на фактури кај даночниот застапник на странското лице.

Збирната фактура се издава во рок од пет дена по изминување на календарскиот месец или календарското три месечје.

Фактури за промет со различни даночни стапки 

Во фактурите за промет кој подлежи на различни даночни стапки се врши раздвојување на надоместоците и даноците. Ако износот на данокот се утврдува машински и на ист начин се наведува во фактурата, дозволено е искажување на данокот во еден збир ако за соодветната ставка во фактурата е наведена даночната стапка.

Фактури од нерегистрирани даночни обврзници 

Доколку даночниот обврзник, кој не е обврзан за регистрација и не се регистрирал доброволно, издава фактури, во тој случај отпаѓа обврската за наведување на серискиот број и даночниот број, како и на надоместокот, даночната стапка и пресметаниот данок на додадена вредност.

Издавање фактури пред регистрација 

Доколку даночниот обврзник врши промет пред негова регистрација за данок на додадена вредност треба да издаде фактура на денот на издавањето на решението за регистрација, но најдоцна во рок од пет работни дена. Доколку издавачот на фактурата има поднесено барање за регистрација, а надлежниот даночен орган не го доставил решението за регистрација во рок од 10 работни дена по поднесување на барањето, издавачот на фактурата е овластен, наместо својот даночен број, да ја наведе во фактурата издадена од него забелешката „Регистрација побарана на ……”.

Законот за изменување и дополнување на Законот за данокот на додадена вредност е објавен во ,,Службен весник на РСМ’’ бр.199/2023.

Со измените и дополнувањата на Законот, во член 3 став 3 од Законот за ДДВ,со кој се утврдува што се смета како промет на добра, се додаваат две нови точки односно се доуредува дефинирањето на прометот на добра со:

-кусоците на добра кои не се предизвикани од вонредни настани (кражба, пожар или други природни непогоди) и

-искажаниот износ на трошок на кало, растур, крш и расипување на добра над нормираните износи на трошок утврдени за соодветната стопанска дејност, под услов истите да не се настанати како резултат на вонреден настан или виша сила.

ОВИЕ ОДРЕДБИ СТАПИЈА НА СИЛА СО ДЕНОТ НА ОБЈАВУВАЊЕТО ВО ,,СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РСМ’’, ОДНОСНО НА 25.09.2023 ГОДИНА.

Во член 6 став 2 од Законот за ДДВ, со кој се уредува што се претставува промет на услуги, се додаваат две нови точки, односно се врши следното дефинирање на телекомуникациски услуги и услуги кои се вршат по електронски пат:

-Вршењето на телекомуникациски услуги на пренос, емитување или примање на сигнали, з-борови, слики и звуци или информации од која било природа преку врска, радио, оптички или други електромагнетни системи, вклучувајќи го и поврзаниот пренос или доделување на правото да се искористи капацитетот за таков пренос, емисија или прием, со вклучување на обезбедувањето пристап до глобалните информативни мрежи и

-Вршење на промет на услуги по електронски пат за: изработка на веб-страници, веб-хостинг, одржување на програми и опрема на далечина, софтвер и негово ажурирање, слики, текст и информации и ставање на располагање на бази на податоци, музика, филмови и игри, вклучувајќи игри на среќа, како и политички, културни, уметнички, спортски, научни и забавни емитувања и настани и настава на далечина.

ОВИЕ ОДРЕДБИ ТРЕБА ДА СТАПАТ НА СИЛА ОД 01.01.2024 ГОДИНА.

По членот 8 се додава нов поднаслов 3-а. и три нови члена 8-а, 8-б и 8-в, кои се однесуваат на Вредносни ваучери кои всушност претставуваат инструмент за кој постои обврска да се прифати како надоместок или дел од надоместок за промет на добра или услуги, доколку прометот на добра, односно прометот на услуги е познат, или потенцијалиот вршител на прометот на добра или прометот на услуги и условите за употреба на вредносниот ваучер се наведени на самиот вредносен ваучер или во поврзана документација. Вредносниот ваучер може да биде еднонаменски или повеќенаменски, при што еднонаменскиот вредносен ваучер се смета за вредносен ваучер за кој место на промет на добрата, односно место на промет на услугите, на кои се однесува вредносниот ваучер, како и износот на данок на додадена вредност кој треба да се пресмета и плати за прометот на тие добра и услуги е познат во времето на издавање на вредносниот ваучер, додека повеќенаменскиот вредносен ваучер е вредносен ваучер кој не е еднонаменски вредносен ваучер. Вредносниот ваучер може да биде во материјална или во електронска форма. За вредносен ваучер не се смета инструмент, кој на имателот му дава право на попуст при купување на добра или услуги, а со кој не е вклучено правото на купување на добра или услуги. За вредносен ваучер не се сметаат билети за превоз, влезници, поштенски марки. Секое пренесување на еднонаменскиот ваучер извршено од страна на даночен обврзник, во свое име, се смета за промет на добра, односно промет на услуги на кои се однесува вредносниот ваучер. Вистинскиот промет на добра односно промет на услуги во замена за еднонаменскиот ваучер, што вршителот на промет го прифатил како надоместок или дел од надоместок, не се смета за промет на добра или промет на услуги. Доколку преносот на еднонаменскиот ваучер го извршил даночен обврзник во име на друг даночен обврзник на кој се однесува вредносниот ваучер, тој пренос се смета за промет на добра, односно промет на услуги извршен од страна на даночниот обврзник во чие име е извршен преносот на еднонаменскиот ваучер. Кога вистинскиот вршител на прометот на добра, односно прометот на услуги и даночниот обврзник кој во свое име, издал еднонаменски ваучер, не се исти лица, се смета дека вистинскиот вршител на прометот на добра односно вршител на прометот на услуги, извршил промет на добра односно услуги поврзани со тој еднонаменски ваучер кон даночниот обврзник кој го издал ваучерот во свое име. Вистинскиот промет на добра, односно промет на услуги во замена за повеќенаменски вредносен ваучер, прифатен од вршителот на прометот на добрата односно прометот на услугите, како надоместок или дел од надоместок за тој промет, подлежи на одданочување со данок на додадена вредност во согласност со овој закон, додека секој претходен пренос на тој повеќенаменски ваучер не подлежи на оданочување со данок на додадена вредност. Доколку преносот на повеќенаменскиот ваучер го изврши даночен обврзник кој не е вистинскиот вршител на прометот на добра односно на прометот на услуги , се смета дека даночниот обврзник кој го извршил преносот на повеќенаменскиот ваучер врши услуги на дистрибуција, реклама или други услуги што се оданочуваат со данок на додадена вредност во согласност со овој закон.

ОВИЕ ОДРЕДБИ СТАПИЈА НА СИЛА СО ДЕНОТ НА ОБЈАВУВАЊЕТО ВО ,,СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РСМ’’, ОДНОСНО НА 25.09.2023 ГОДИНА.

Во член 9-а се додава нов став со кој се утврдува солидарна одговорност на сите лица во поврзаното лице за неплатениот данок на додадена вредност на секое одделно лице во поврзаното лице за периодот во кој се членови на поврзаното лице.

ОВИЕ ОДРЕДБИ СТАПИЈА НА СИЛА СО ДЕНОТ НА ОБЈАВУВАЊЕТО ВО ,,СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РСМ’’, ОДНОСНО НА 25.09.2023 ГОДИНА.

По членот 9-а се додава нов поднаслов 4-a и нов член 9-б, кои се однесуваат на Даночен застапник. Странско лице коe нема седиште, ниту подружница на територијата на Република Северна Македонија, а коe врши промет на добра и услуги во земјата кои подлежат на оданочување со данок на додадена вредност согласно овој закон, има обврска да се пријави за целите на данокот на додадена вредност и да назначи даночен застапник, освен странските лица кои вршат промет во смисла на член 32 точка 4 од овој закон. Странското лице се регистрира за целите за данокот на додадена вредност, пред отпочнувањето на вршењето на оданочивиот промет во земјата и за истото не се однесува износот на вкупен промет.Странското, може да назначи само еден даночен застапник со поднесување на пријава за регистрација за целите на данокот на додадена вредност заедно со потребната докумeнтација до надлежниот даночен орган. Даночниот застапник може да биде назначен доколку:  е регистриран за цели на данокот на додадена вредност најмалку 12 месеци пред поднесувањето на пријавата за назначување на даночен застапник,  на денот на поднесување на пријавата за назначување на даночен застапник нема доспеани, а неплатени даночни обврски и ако е правно лице да не е започната стечајна или ликвидациона постапка или ако е физичко лице да не е правосилно осудено за кривично дело. Даночниот застапник има обврска за пресметување на данокот  за поднесување даночна пријава  за плаќање на данокот  и за плаќање камата во случај на задоцнето плаќање на данокот, како и да води евиденциски обврски во име на странското лице. Во случај кога престанува даночното застапување од било која причина, странското лице заради вршење на промет назначува друг даночен застапник со доставување на нова пријава. Даночниот застапник солидарно гарантира за данокот на додадена вредност кој го должи странското лице. Даночниот орган води регистар на даночни застапници согласно овој член. Начинот на пријавување и регистрација на странско лице н, начинот на водење на регистарот на даночни застапници, формата и содржината на регистарот на даночни застапници, формата и содржината на пријавата за регистрација за целите на данокот на додадена вредност како и потребната документација ги пропишува министерот за финансии.

ОВИЕ ОДРЕДБИ ТРЕБА ДА СТАПАТ НА СИЛА ОД 01.01.2024 ГОДИНА.

Членот 14 од Законот за ДДВ кој се однесува на местото на прометот на услуги се менува при што се утврдува дека за место на прометот на услуга кон даночен обврзник, се смета местото, каде што тој даночен обврзник има вистинско седиште. Доколку прометот на услуги се врши кон подружница која даночниот обврзник ја има надвор од местото на вистинското седиште, тогаш како место на промет на услуги се смета местото кадешто даночниот обврзник има подружница. Доколку такво место не постои, за место на прометот на услуги се смета постојаното живеалиште или престојувалиште на даночниот обврзник кој е корисник на услугата, додека за место на прометот на услуги кон лице што не е даночен обврзник, се смета местото каде што вршителот на прометот на услуги има вистинско седиште. Доколку прометот на услуги се врши од подружницата на вршителот на прометот на услуги, што се наоѓа надвор од неговото вистинско седиште, тогаш седиштето на подружницата се смета за место на прометот на услуги. Доколку такво место не постои, за место на прометот на услуги се смета постојаното живеалиште или престојувалиште на вршителот на прометот на услуги.

По исклучок од претходно наведеното, за место на промет на услуга се смета:

-Местото на прометот каде услугата е извршена кога се работи за услуги кои се извршени кон лице кое не е даночен обврзник од страна на лице кое врши услуга во име и за сметка на друго лице;

-Местото каде што се наоѓа недвижниот имот кога се работи за промет на услуги во врска со недвижен имот, вклучувајќи го и посредувањето при промет со недвижен имот, услугите од страна на експерти и агенти за недвижен имот, проценката на недвижен имот, провизиите за сместување во областа на хотелиерството или слична област како што се сместувачки кампови или локации наменети за кампување кои функционираат како кампови/места за сместување, гарантирање на права за користење на недвижен имот и услуги за подготовка и координација на градежни активности, како што се архитектонски услуги и активности поврзани со надзор на градежни активности;

-Местото каде што превозот на патниците се извршува, пропорционално на делницата или дел од истата, по која се извршува превозот кога се работи за превоз на патници;

-Mестото каде што превозот на добрата се извршува, пропорционално на делницата или дел од истата, по која се извршува превозот кога се работи за превоз на добра кон лица што не се даночни обврзници;

-Местото каде што услугата се извршува за услуги кои се однесуваат на право на влез на културни, уметнички, спортски, научни, едукативни, забавни или слични настани, како што се саеми и изложби, вклучувајќи и помошни услуги поврзани со истите, извршени кон даночен обврзник

-Местото каде што услугата се извршува за услуги кои се однесуваат на обезбедување на услуги и придружни активности во врска со културни, уметнички, спортски, научни, образовни, забавни или слични активности, како што се саеми и изложби, вклучувајќи ги и услугите на организаторите на наведените услуги, кои се извршени кон лице кое не е даночен обврзник;

-Местото каде што услугата вистински се извршува кога се работи за помошни превозни услуги како натовар, истовар, претовар, складирање или други услуги кои на вообичаен начин се поврзани со превозот, извршени кон лица кои не се даночни обврзници;

-Местото каде што услугата вистински се извршува кога се работи за услуги на процена и работи врз движни материјални добра извршени кон лица кои не се даночни обврзници;

-Местото каде што услугата вистински се извршува кога се работи за услуги на предавање на храна и на пијалаци за консумација на лице место и кетеринг услуги. По исклучок за место на промет на услуги на предавање на храна и на пијалаци за консумација на лице место и кетеринг услуги извршени на брод, авион или воз, се смета местото каде што започнува превозот на лица;

-Местото на кое што превозното средство вистински му се става на располагање на корисникот на услугата во случај на краткорочно изнајмување на превозно средство и

-Местото каде што корисникот на услугата има вистинско седиште, постојаното живеалиште или престојувалиште кога се работи за изнајмување на превозно средство, освен краткорочното изнајмување, на лице кое не е даночен обврзник.

За место на промет на услугите, извршени кон лице кое не е даночен обврзник, се смета местото во кое што корисникот на услугата има вистинско седиште, постојаното живеалиште или престојувалиште, во случај на: пренос и отстапување авторски права, патенти, лиценци, заштитни знакови и други слични права; услуги на полето на рекламата;  услуги на советници, инженери, советодавни фирми, адвокати, сметководители и други слични услуги, како и обработка на податоци и давање информации;  банкарски и финансиски услуги и услуги на осигурување и реосигурување, освен изнајмувањето сефови; обезбедување персонал;  изнајмување движен материјален имот, освен на сите видови превозни средства;  услуги за посредување за пристап до системи за природен гас или друга слична мрежа, обезбедување на пристап до мрежата на електрична енергија во случај на загушување на соодветна алокациска единица при доделување на прекуграничните преносни капацитети на интерконективните водови; телекомуникациски услуги; услуги на радио и телевизиско емитување и  услуги извршени по електронски пат.

ОВИЕ ОДРЕДБИ ТРЕБА ДА СТАПАТ НА СИЛА ОД 01.01.2024 ГОДИНА.

Се менува одредбата која се однесува на даночната основа при пренос на движен и недвижен имот во постапка за присилна наплата и присилно извршување, при што се утврдува дека даночна основа претставува постигнатата крајна цена намалена за данокот на додадена вредност, пресметан со примена на пресметковна стапка утврдена врз основа на пропишаната даночна стапка освен во случај кога доверителот се стекнува со движниот или недвижниот имот во постапката на присилна наплата и во постапката за присилно извршување, за што даночна основа претставува постигнатата крајна цена.

ОВИЕ ОДРЕДБИ СТАПИЈА НА СИЛА СО ДЕНОТ НА ОБЈАВУВАЊЕТО ВО ,,СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РСМ’’, ОДНОСНО НА 25.09.2023 ГОДИНА.

Се додаваат и нови два става на член 19, кои се однесуваат на даночната основа, односно за прометот остварен по пат на лицитација, даночна основа претставува постигнатата крајна цена намалена за данокот на додадена вредност, пресметан со примена на пресметковна стапка утврдена врз основа на пропишаната даночна стапка. По исклучок првиот и секој понатамошен промет со увезени употребувани патнички моторни возила извршен во рок од три години од денот на увозот, даночната основа не може да биде пониска од вредноста што ја одредил надлежниот царински орган при увозот на возилото.

ОВИЕ ОДРЕДБИ СТАПИЈА НА СИЛА СО ДЕНОТ НА ОБЈАВУВАЊЕТО ВО ,,СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РСМ’’, ОДНОСНО НА 25.09.2023 ГОДИНА.

Со членот 8 Законот за изменување и дополнување на Законот за ДДВ, кој се однесува на член 20 од Законот за ДДВ се врши техничко прецизирање на делот кој ја уредува конверзијата на девизни средства во домашна валута, односно се утврдува кога надоместокот кој го должи примателот на доброто или корисникот на услугата е пресметан во странска валута, да се врши конверзија во денари по СРЕДНИОТ курс утврден од Народната банка на Република Македонија на денот на настанувањето на даночниот долг .

ОВИЕ ОДРЕДБИ СТАПИЈА НА СИЛА СО ДЕНОТ НА ОБЈАВУВАЊЕТО ВО ,,СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РСМ’’, ОДНОСНО НА 25.09.2023 ГОДИНА.

Во член 30 кој се однесува на повластената даночна стапка од 5%, се менува точката производи за човечка исхрана со ОСНОВНИ ПРОИЗВОДИ ЗА ЧОВЕЧКА ИСХРАНА.

Во истиот член точката за публикации се менува и истата гласи:- Публикации и тоа: книги како и електронски/дигитални учебници, брошури и слични печатени материјали, весници и други периодични публикации, детски сликовници, книги како и електронски/дигитални учебници за цртање и боење за деца и картографски производи од секаков вид, освен публикации кои служат претежно за рекламни цели, како и публикации со порнографска содржина.

Воедно, се додаваат Менструалните производи за чиј промет и увоз ќе се користи повластената даночна стапка.

Во истиот член, точката 18. се менува и гласи: Пелети, печки на пелети и котли на пелети и“., додека точката 19 се менува и гласи: Топлинска енергија за греење.“

Владата на Република Северна Македонија поблиску ги определува добрата и услугите кои подлежат на повластена стапка на данокот на додадена вредност. Последната Одлука за определување на добрата и услугите кои подлежат на повластена стапка на данокот на додадена вредност е објавена во ,,Службен весник на РСМ’’ бр.203/23. ОВАА ОДЛУКА СТАПУВА НА СИЛА НА 06.10.2023 ГОДИНА.Одлука, производи со 5 ДДВ

Се утврдува повластената стапка од 10% да се применува врз прометот и увозот на останатите производи за човечка исхрана кои не се основни производи за човечка исхрана и се утврдува обврска на Владата на РСМ поблиску да ги определи добрата и услугите чиј промет се оданочува со повластена даночна стапка на данокот на додадена вредност од 10%. Последната Одлука за определување на добрата и услугите кои подлежат на повластена стапка на данокот на додадена вредност е објавена во ,,Службен весник на РСМ’’ бр.203/23. ОВАА ОДЛУКА СТАПУВА НА СИЛА НА 06.10.2023 ГОДИНА.Одлука, производи со 10% ДДВ

Во член 32 од Законот за ДДВ, со кој се утврдуваат даночните должници, се додава даночниот застапник којшто е назначен од страна на странско лице кое нема седиште или подружница во Република Северна Македонија како даночен должник.

ОВИЕ ОДРЕДБИ ТРЕБА ДА СТАПАТ НА СИЛА ОД 01.01.2024 ГОДИНА.

Се менува одредбата од член 45 став 1 од Законот за ДДВ која се однесува на враќање на данокот, при што се утврдува следното: Ако износот на претходниот данок во одреден даночен период е поголем од износот на данокот кој е пресметан за прометот кој го извршил, како и за прометот за кои тој е даночен должник според членот 32-а од овој закон, разликата му се враќа на даночниот обврзник врз основа на негово барање кое го искажува во даночната пријава. Ако даночниот обврзник не искаже барање за враќање на разликата искажана во даночната пријава, таквата разлика се пренесува како даночна аконтација за следниот даночен период.

ОВИЕ ОДРЕДБИ СТАПИЈА НА СИЛА СО ДЕНОТ НА ОБЈАВУВАЊЕТО ВО ,,СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РСМ’’, ОДНОСНО НА 25.09.2023 ГОДИНА.

Се менуваат и одредбите од член 48 став 1 во насока на допрецизирање на одредбата со која се пропишува враќање на данокот на додадена вредност доколку странското дипломатско или конзуларно претставништво набави добра или користи услуги за службени потреби, при што се опеделува следното: доколку странското дипломатско или конзуларно претставништво набави добра или користи услуги за службени потреби, на барање на претставништвото ќе му се изврши враќање на данокот на додадена вредност, доколку е платена фактурата и доколку во истата е одделно искажан данокот на додадена вредност од страна на даночниот обврзник. Враќањето се врши врз основа на посебни спогодби склучени со државатаиспраќач, во согласност со условите на реципроцитет. Враќањето ќе се одбие, доколку износот на поединечна фактурата не надминува 9.000 денари, вклучувајки го данокот на додадена вредност. Барањето за враќање се поднесува најдоцна во рок од шест месеци по истекот на календарската година во која е извршен прометот кон подносителот на барањето.

ОВИЕ ОДРЕДБИ СТАПИЈА НА СИЛА СО ДЕНОТ НА ОБЈАВУВАЊЕТО ВО ,,СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РСМ’’, ОДНОСНО НА 25.09.2023 ГОДИНА.

Се додава нов член 51-б со кој се пропишува издавање на ДДВ – даночен број, односно се утврдува следното: Управата за јавни приходи доделува посебен даночен број (ДДВ даночен број) заради идентификација на одредени состојби или групирања на даночни обврзници со кој не се означува посебен правен статус, туку форма на дејствување за цели на данокот на додадена вредност. ДДВ даночен број, претставува единствена идентификациска ознака на податоците на даночниот обврзник за цели на водење на евиденција за остварување на права и обврски на даночниот обврзник за цели на данок на додадена вредност. Управата за јавни приходи доделува ДДВ даночен број заради идентификација и регистрација на: даночен обврзник регистриран за цели на данокот на додадена вредност и  поврзано лице за цели на данокот на додадена вредност. ДДВ даночен број е составен од алфа знаци „МК“ и Даночниот идентификационен број доделен на даночниот обврзник регистриран во Единствениот регистар на даночни обврзници на Управата за јавни приходи.

ОВИЕ ОДРЕДБИ СТАПИЈА НА СИЛА СО ДЕНОТ НА ОБЈАВУВАЊЕТО ВО ,,СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РСМ’’, ОДНОСНО НА 25.09.2023 ГОДИНА.

Предлог-законот за изменување и дополнување данокот на добивка кој е во собраниска процедура за негово усвојување ги содржи следните одредби:

-Најпрво, истиот предвидува измени во однос на утврдената обврска за подготовка и доставување на Извештај на трансферни цени до Управата за јавни приходи, при што наместо доставување на извештајот за трансферни цени, се утврдува обврска за негово чување во рок од десет години од истекот на годината за која се однесува извештајот, како и должност за негово доставување до Управата за јавни приходи во рок од 15 дена по доставено барање од управата. Управата за јавни приходи ќе може да достави вакво барање до даночниот обврзник по истекот на 30 дена од рокот за поднесување на даночен биланс. Обрската за поднесување на извештајот утврден согласно членот 12-а oд Законот за данокот на добивка кој е во важност, ќе се применува за деловната 2022 година, додека обврската за чување на Извештајот за трансферни цени ќе се применува од 01.01.2024 година.

-Се предлага дополнување во насока на предвидување на обврска за плаќање на петкратен износ на данокот во случаите кога даночниот обврзник документирано не докаже дека даночното ослободување го искористил за вложувања во материјални средства и во нематеријални средства за проширување на дејноста, како и доколку не го утврди и плати данокот согласно членот 39 од Законот

-Се предлага укинување на правото на даночните обврзници за намалување на пресметаниот данок за износот на донираните средства на спортски субјекти најмногу до 50% од пресметаниот данок, со примена од 01.01.2024 година. Во оваа насока, се предлага обврзниците кои до денот на влегувањето во сила на овој закон искористиле даночно ослободување согласно членот 30-а од Законот за данокот на добивка а кај кои е утврдено престанување на условите за даночното ослободување, да се должни да го утврдат и платат данок на добивка врз основа на образец „ДД-ДО“, кој се доставува до Управата за јавни приходи во рок 30 дена од денот на престанување на условите за даночно ослободување.

-Се утврдува обврска за даночните обврзници кои изготвуваат и чуваат извештај за трансферни цени, кон образецот „ДБ- даночен биланс за оданочување на добивката“, да достават Прилог со податоци за трансакции меѓу поврзани лица „П/ТЦ.

-Се додава нов член со кој се предлага генерално правило против злоупотреба на аранжман или низа на аранжмани, чија главна цел или една од целите е користење на даночните поволности уредени со Законот за данокот на добивка, односно се предлага правата утврдени со овој закон и/или меѓународните договори за оданочување, а кои се однесуваат на намалувања на даночната основа, даночни изземања, ослободувања од плаќање на данок или данок по задршка, намалувања на пресметаниот данок, примена на пониска даночна стапка или поинаков модел на оданочување, даночниот обврзник да нема можност да ги користи за аранжман или низа на аранжмани чија главна цел или една од целите е користење на наведените даночни поволности, во случај кога аранжманите не се автентични, а имајќи ги предвид сите релевантни факти и околности кои се од значење за оданочувањето. Како аранжман ќе се смета која било деловна трансакција, активност, шема, договор, обврска или настан кои може да се состојат од еден или повеќе чекори или делови. Аранжман или низа на аранжмани ќе се сметаат дека не се автентични доколку не се воспоставени поради валидни комерцијални причини што ја одразуваат економската реалност, односно ако се воспоставени за целите на затајување на данок или избегнување на плаќање на даночните обврски.

Се предвидува законот да стапи на сила со денот на објавувањето во „Службен весник на РСМ“.

Со Предлог-законот за данокот на солидарност се уредува оданочувањето со данокот за солидарност, обврзникот за плаќање на данокот за солидарност, даночната основа за пресметување на данокот за солидарност, стапката по која се пресметува данокот за солидарност, роковите за плаќање на данокот за солидарност, како и други прашања кои се од значење за утврдување и плаќање на данокот за солидарност.

Согласно предложените одредби, данокот за солидарност ќе биде еднократна јавна давачка за 2023 година како приход на Буџетот на Република Северна Македонија.

Обврзник на данокот за солидарност ќе биде обврзникот на данокот на добивка согласно Законот за данокот на добивка, кој во 2022 година остварил вкупен приход поголем од 615.000.000 денари, при што  во утврдување на висината на приходот се исклучуваат приходите во стечајна постапка остварени од продажба на имот за намирување на доверителите.

По исклучок, обврзник за данокот за солидарност не би бил обврзникот кој:

-отпочнал со вршење на дејност во текот на 2022 година, освен во случај кога отпочнувањето со вршење на дејност е резултат на статусна промена;

-има искажано нула износ на даночна основа по намалување во даночниот биланс за оданочување на добивка во сите периоди во кои вршел дејност;

-престанал со вршење на дејност согласно Законот за трговските друштва, без да изврши статусна промена и поднесува последен даночен биланс за оданочување на добивка за даночниот период од 2022 година.

Даночната основа за данокот за солидарност ќе се пресметува на начин што од износот на даночната основа по намалување утврдена во даночниот биланс за оданочување на добивката за 2022 година (АОП 49), ќе се одзема просечниот износ на даночна основа по намалување утврдена во даночните биланси за оданочување на добивка за претходните периоди (2018, 2019 и 2021 година) зголемен за 20%.

Доколку е поповолно за даночниот обврзник, даночната основа за данокот за солидарност ќе може да се пресметува на начин што од просечниот износ на даночната основа по намалување утврдена во даночниот биланс за оданочување на добивката за 2021 и за 2022 година, се одзема просечниот износ на даночна основа по намалување утврден во даночните биланси за оданочување на добивка за претходните периоди (2017, 2018 и 2019 година) зголемен за 20%.

Во случај на статусна промена, при утврдување на даночната основа за пресметување на данокот за солидарност, просечниот износ на даночна основа по намалување утврден во даночните биланси за оданочување на добивка за претходните периоди ќе се зголемува за 30%.

Даночната основа ќе се утврдува без оглед дали даночниот обврзник има даночна обврска за данок на добивка во даночниот биланс за оданочување на добивка за 2022 година или во претходните периоди.

Обврзникот нема да е должен да пресметува данок за солидарност кога износот на даночната основа по намалување утврдена во даночниот биланс за оданочување на добивката за 2022 година е еднаков на нула.

Просечниот износ на даночна основа по намалување за претходните периоди ќе се пресметува како збир од износот на даночните основи по намалување за претходните периоди, поделен со бројот на периоди во кои даночниот обврзник вршел дејност. По исклучок, кога износот на даночната основа по намалување утврден во некој од даночните биланси за оданочување на добивката во претходните периоди е еднаков на нула, како и бројот на периоди за кои е утврден таков износ, нема да се земат во предвид при пресметувањето на просечниот износ на даночна основа по намалување за претходните периоди

Во случај на статусна промена – присоединување, кога даночниот обврзник (друштво што се присоединува) се присоединува кон друг даночен обврзник (друштво што презема), при утврдувањето на даночна основа за друштвото што презема, при пресметка на просечниот износ на даночна основа по намалување за претходните периоди ќе се зема во предвид и даночната основа по намалување од друштвото што се присоединува.

Во случај на статусна промена – спојување, кога два или повеќе даночни обврзници се спојуваат и основаат ново друштво, при утврдувањето на даночната основа за новото друштво, при пресметка на просечниот износ на даночна основа по намалување за претходните периоди ќе се зема во предвид и даночната основа по намалување од друштвата што се спојуваат.

Во случај на статусна промена – поделба, при утврдувањето на даночната основа, при пресметка на просечниот износ на даночна основа по намалување за претходните периоди се зема во предвид и даночната основа по намалување на друштвата кај кои е настаната статусната промена – поделба, сразмерно на пренесениот имот и обврски.

Во случај кога даночниот обврзник отпочнал со вршење на дејност во текот на 2020 или 2021 година, освен во случај кога отпочнувањето со вршење на дејност е резултат на статусна промена, како и во случај кога даночната основа по намалување само за 2021 година е износ повисок од нула, даночната основа се пресметува.

Стапката на данокот за солидарност ќе изнесува 30 %.

Даночниот обврзник е должен да ја утврди даночната основа врз основа на образецот „ДБ-ДС – Даночен биланс за оданочување со данок за солидарност“, кој ќе го поднесуваат сите даночни обврзници до Управата за јавни приходи најдоцна до 25 септември 2023 година.

Управата за јавни приходи ќе врши контрола на начинот на пресметувањето и уплатувањето на данокот за солидарност.

Предлог- законот предвидува и глоби за непочитување на одредбите на законот и тоа и за  даночните обврзници правни лица и одговорните лица на правните лица. Глобите ќе се движат од 150 до 20.000 евра во денарска противвредност.

Даночниот обврзник е должен да го плати данокот за солидарност најдоцна во рок од 30 дена од истекот на рокот за поднесување на Даночен биланс за оданочување со данок за солидарност (25.09.2023 година), односно најдоцна до 25.10.2023 година.

Се предвидува законот да стапи на сила со денот на објавувањето во „Службен весник на РСМ“.

Предлог-законот за изменување и дополнување на Законот за данокот на додадена вредност кој е во собраниска процедура со европско знаменце ги предвидува следните измени:

-Во член 3 став 3 од Законот за ДДВ,со кој се утврдува што се смета како промет на добра, се додаваат две нови точки односно се доуредува дефинирањето на прометот на добра со:

кусоците на добра кои не се предизвикани од вонредни настани (кражба, пожар или други природни непогоди) и

искажаниот износ на трошок на кало, растур, крш и расипување на добра над нормираните износи на трошок утврдени за соодветната стопанска дејност, под услов истите да не се настанати како резултат на вонреден настан или виша сила.

СЕ ПРЕДЛАГА ОВИЕ ОДРЕДБИ ДА СТАПАТ НА СИЛА СО ДЕНОТ НА ОБЈАВУВАЊЕТО ВО ,,СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РСМ’’

-Во член 6 став 2 од Законот за ДДВ, со кој се уредува што се претставува промет на услуги, се додаваат две нови точки, односно се врши следното дефинирање на телекомуникациски услуги и услуги кои се вршат по електронски пат:

Вршењето на телекомуникациски услуги на пренос, емитување или примање на сигнали, зборови, слики и звуци или информации од која било природа преку врска, радио, оптички или други електромагнетни системи, вклучувајќи го и поврзаниот пренос или доделување на правото да се искористи капацитетот за таков пренос, емисија или прием, со вклучување на обезбедувањето пристап до глобалните информативни мрежи и

Вршење на промет на услуги по електронски пат за: изработка на веб-страници, веб-хостинг, одржување на програми и опрема на далечина, софтвер и негово ажурирање, слики, текст и информации и ставање на располагање на бази на податоци, музика, филмови и игри, вклучувајќи игри на среќа, како и политички, културни, уметнички, спортски, научни и забавни емитувања и настани и настава на далечина.

СЕ ПРЕДЛАГА ОВИЕ ОДРЕДБИ ДА СТАПАТ НА СИЛА ОД 01.01.2024 ГОДИНА.

-По членот 8 се додава нов поднаслов 3-а. и три нови члена 8-а, 8-б и 8-в, кои се однесуваат на Вредносни ваучери кои всушност претставуваат инструмент за кој постои обврска да се прифати како надоместок или дел од надоместок за промет на добра или услуги, доколку прометот на добра, односно прометот на услуги е познат, или потенцијалиот вршител на прометот на добра или прометот на услуги и условите за употреба на вредносниот ваучер се наведени на самиот вредносен ваучер или во поврзана документација. Вредносниот ваучер може да биде еднонаменски или повеќенаменски, при што еднонаменскиот вредносен ваучер се смета за вредносен ваучер за кој место на промет на добрата, односно место на промет на услугите, на кои се однесува вредносниот ваучер, како и износот на данок на додадена вредност кој треба да се пресмета и плати за прометот на тие добра и услуги е познат во времето на издавање на вредносниот ваучер, додека повеќенаменскиот вредносен ваучер е вредносен ваучер кој не е еднонаменски вредносен ваучер. Вредносниот ваучер може да биде во материјална или во електронска форма. За вредносен ваучер не се смета инструмент, кој на имателот му дава право на попуст при купување на добра или услуги, а со кој не е вклучено правото на купување на добра или услуги. За вредносен ваучер не се сметаат билети за превоз, влезници, поштенски марки. Секое пренесување на еднонаменскиот ваучер извршено од страна на даночен обврзник, во свое име, се смета за промет на добра, односно промет на услуги на кои се однесува вредносниот ваучер. Вистинскиот промет на добра односно промет на услуги во замена за еднонаменскиот ваучер, што вршителот на промет го прифатил како надоместок или дел од надоместок, не се смета за промет на добра или промет на услуги. Доколку преносот на еднонаменскиот ваучер го извршил даночен обврзник во име на друг даночен обврзник на кој се однесува вредносниот ваучер, тој пренос се смета за промет на добра, односно промет на услуги извршен од страна на даночниот обврзник во чие име е извршен преносот на еднонаменскиот ваучер. Кога вистинскиот вршител на прометот на добра, односно прометот на услуги и даночниот обврзник кој во свое име, издал еднонаменски ваучер, не се исти лица, се смета дека вистинскиот вршител на прометот на добра односно вршител на прометот на услуги, извршил промет на добра односно услуги поврзани со тој еднонаменски ваучер кон даночниот обврзник кој го издал ваучерот во свое име. Вистинскиот промет на добра, односно промет на услуги во замена за повеќенаменски вредносен ваучер, прифатен од вршителот на прометот на добрата односно прометот на услугите, како надоместок или дел од надоместок за тој промет, подлежи на одданочување со данок на додадена вредност во согласност со овој закон, додека секој претходен пренос на тој повеќенаменски ваучер не подлежи на оданочување со данок на додадена вредност. Доколку преносот на повеќенаменскиот ваучер го изврши даночен обврзник кој не е вистинскиот вршител на прометот на добра односно на прометот на услуги , се смета дека даночниот обврзник кој го извршил преносот на повеќенаменскиот ваучер врши услуги на дистрибуција, реклама или други услуги што се оданочуваат со данок на додадена вредност во согласност со овој закон.

СЕ ПРЕДЛАГА ОВИЕ ОДРЕДБИ ДА СТАПАТ НА СИЛА СО ДЕНОТ НА ОБЈАВУВАЊЕТО ВО ,,СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РСМ’’

-Во член 9-а се додава нов став со кој се утврдува солидарна одговорност на сите лица во поврзаното лице за неплатениот данок на додадена вредност на секое одделно лице во поврзаното лице за периодот во кој се членови на поврзаното лице.

СЕ ПРЕДЛАГА ОВИЕ ОДРЕДБИ ДА СТАПАТ НА СИЛА СО ДЕНОТ НА ОБЈАВУВАЊЕТО ВО ,,СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РСМ’’

-По членот 9-а се додава нов поднаслов 4-a и нов член 9-б, кои се однесуваат на Даночен застапник. Странско лице коe нема седиште, ниту подружница на територијата на Република Северна Македонија, а коe врши промет на добра и услуги во земјата кои подлежат на оданочување со данок на додадена вредност согласно овој закон, има обврска да се пријави за целите на данокот на додадена вредност и да назначи даночен застапник, освен странските лица кои вршат промет во смисла на член 32 точка 4 од овој закон. Странското лице се регистрира за целите за данокот на додадена вредност, пред отпочнувањето на вршењето на оданочивиот промет во земјата и за истото не се однесува износот на вкупен промет.Странското, може да назначи само еден даночен застапник со поднесување на пријава за регистрација за целите на данокот на додадена вредност заедно со потребната докумeнтација до надлежниот даночен орган. Даночниот застапник може да биде назначен доколку:  е регистриран за цели на данокот на додадена вредност најмалку 12 месеци пред поднесувањето на пријавата за назначување на даночен застапник,  на денот на поднесување на пријавата за назначување на даночен застапник нема доспеани, а неплатени даночни обврски и ако е правно лице да не е започната стечајна или ликвидациона постапка или ако е физичко лице да не е правосилно осудено за кривично дело. Даночниот застапник има обврска за пресметување на данокот  за поднесување даночна пријава  за плаќање на данокот  и за плаќање камата во случај на задоцнето плаќање на данокот, како и да води евиденциски обврски во име на странското лице. Во случај кога престанува даночното застапување од било која причина, странското лице заради вршење на промет назначува друг даночен застапник со доставување на нова пријава. Даночниот застапник солидарно гарантира за данокот на додадена вредност кој го должи странското лице. Даночниот орган води регистар на даночни застапници согласно овој член. Начинот на пријавување и регистрација на странско лице н, начинот на водење на регистарот на даночни застапници, формата и содржината на регистарот на даночни застапници, формата и содржината на пријавата за регистрација за целите на данокот на додадена вредност како и потребната документација ги пропишува министерот за финансии.

СЕ ПРЕДЛАГА ОВИЕ ОДРЕДБИ ДА СТАПАТ НА СИЛА ОД 01.01.2024 ГОДИНА.

-Членот 14 од Законот за ДДВ кој се однесува на местото на прометот на услуги се менува при што се предвидува дека за место на прометот на услуга кон даночен обврзник, се смета местото, каде што тој даночен обврзник има вистинско седиште. Доколку прометот на услуги се врши кон подружница која даночниот обврзник ја има надвор од местото на вистинското седиште, тогаш како место на промет на услуги се смета местото кадешто даночниот обврзник има подружница. Доколку такво место не постои, за место на прометот на услуги се смета постојаното живеалиште или престојувалиште на даночниот обврзник кој е корисник на услугата, додека за место на прометот на услуги кон лице што не е даночен обврзник, се смета местото каде што вршителот на прометот на услуги има вистинско седиште. Доколку прометот на услуги се врши од подружницата на вршителот на прометот на услуги, што се наоѓа надвор од неговото вистинско седиште, тогаш седиштето на подружницата се смета за место на прометот на услуги. Доколку такво место не постои, за место на прометот на услуги се смета постојаното живеалиште или престојувалиште на вршителот на прометот на услуги.

По исклучок од претходно наведеното, за место на промет на услуга се смета:

Местото на прометот каде услугата е извршена кога се работи за услуги кои се извршени кон лице кое не е даночен обврзник од страна на лице кое врши услуга во име и за сметка на друго лице;

Местото каде што се наоѓа недвижниот имот кога се работи за промет на услуги во врска со недвижен имот, вклучувајќи го и посредувањето при промет со недвижен имот, услугите од страна на експерти и агенти за недвижен имот, проценката на недвижен имот, провизиите за сместување во областа на хотелиерството или слична област како што се сместувачки кампови или локации наменети за кампување кои функционираат како кампови/места за сместување, гарантирање на права за користење на недвижен имот и услуги за подготовка и координација на градежни активности, како што се архитектонски услуги и активности поврзани со надзор на градежни активности;

Местото каде што превозот на патниците се извршува, пропорционално на делницата или дел од истата, по која се извршува превозот кога се работи за превоз на патници;

Mестото каде што превозот на добрата се извршува, пропорционално на делницата или дел од истата, по која се извршува превозот кога се работи за превоз на добра кон лица што не се даночни обврзници;

Местото каде што услугата се извршува за услуги кои се однесуваат на право на влез на културни, уметнички, спортски, научни, едукативни, забавни или слични настани, како што се саеми и изложби, вклучувајќи и помошни услуги поврзани со истите, извршени кон даночен обврзник

Местото каде што услугата се извршува за услуги кои се однесуваат на обезбедување на услуги и придружни активности во врска со културни, уметнички, спортски, научни, образовни, забавни или слични активности, како што се саеми и изложби, вклучувајќи ги и услугите на организаторите на наведените услуги, кои се извршени кон лице кое не е даночен обврзник;

Местото каде што услугата вистински се извршува кога се работи за помошни превозни услуги како натовар, истовар, претовар, складирање или други услуги кои на вообичаен начин се поврзани со превозот, извршени кон лица кои не се даночни обврзници;

Местото каде што услугата вистински се извршува кога се работи за услуги на процена и работи врз движни материјални добра извршени кон лица кои не се даночни обврзници;

Местото каде што услугата вистински се извршува кога се работи за услуги на предавање на храна и на пијалаци за консумација на лице место и кетеринг услуги. По исклучок за место на промет на услуги на предавање на храна и на пијалаци за консумација на лице место и кетеринг услуги извршени на брод, авион или воз, се смета местото каде што започнува превозот на лица;

Местото на кое што превозното средство вистински му се става на располагање на корисникот на услугата во случај на краткорочно изнајмување на превозно средство и

Местото каде што корисникот на услугата има вистинско седиште, постојаното живеалиште или престојувалиште кога се работи за изнајмување на превозно средство, освен краткорочното изнајмување, на лице кое не е даночен обврзник.

За место на промет на услугите, извршени кон лице кое не е даночен обврзник, се смета местото во кое што корисникот на услугата има вистинско седиште, постојаното живеалиште или престојувалиште, во случај на: пренос и отстапување авторски права, патенти, лиценци, заштитни знакови и други слични права; услуги на полето на рекламата;  услуги на советници, инженери, советодавни фирми, адвокати, сметководители и други слични услуги, како и обработка на податоци и давање информации;  банкарски и финансиски услуги и услуги на осигурување и реосигурување, освен изнајмувањето сефови; обезбедување персонал;  изнајмување движен материјален имот, освен на сите видови превозни средства;  услуги за посредување за пристап до системи за природен гас или друга слична мрежа, обезбедување на пристап до мрежата на електрична енергија во случај на загушување на соодветна алокациска единица при доделување на прекуграничните преносни капацитети на интерконективните водови; телекомуникациски услуги; услуги на радио и телевизиско емитување и  услуги извршени по електронски пат.

СЕ ПРЕДЛАГА ОВИЕ ОДРЕДБИ ДА СТАПАТ НА СИЛА ОД 01.01.2024 ГОДИНА.

-Се менува одредбата која се однесува на даночната основа при пренос на движен и недвижен имот во постапка за присилна наплата и присилно извршување, при што се предлага даночна основа да претставува постигнатата крајна цена намалена за данокот на додадена вредност, пресметан со примена на пресметковна стапка утврдена врз основа на пропишаната даночна стапка освен во случај кога доверителот се стекнува со движниот или недвижниот имот во постапката на присилна наплата и во постапката за присилно извршување, за што даночна основа претставува постигнатата крајна цена.

СЕ ПРЕДЛАГА ОВИЕ ОДРЕДБИ ДА СТАПАТ НА СИЛА СО ДЕНОТ НА ОБЈАВУВАЊЕТО ВО ,,СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РСМ’’

-Се додаваат и нови два става на член 19, кои се однесуваат на даночната основа, односно за прометот остварен по пат на лицитација, даночна основа претставува постигнатата крајна цена намалена за данокот на додадена вредност, пресметан со примена на пресметковна стапка утврдена врз основа на пропишаната даночна стапка. По исклучок првиот и секој понатамошен промет со увезени употребувани патнички моторни возила извршен во рок од три години од денот на увозот, даночната основа не може да биде пониска од вредноста што ја одредил надлежниот царински орган при увозот на возилото.

СЕ ПРЕДЛАГА ОВИЕ ОДРЕДБИ ДА СТАПАТ НА СИЛА СО ДЕНОТ НА ОБЈАВУВАЊЕТО ВО ,,СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РСМ’’

-Со членот 8 од Предлогот на Законот кој се однесува на член 20 од Законот за ДДВ се врши техничко прецизирање на делот кој ја уредува конверзијата на девизни средства во домашна валута, односно се предлага кога надоместокот кој го должи примателот на доброто или корисникот на услугата е пресметан во странска валута, да се врши конверзија во денари по СРЕДНИОТ курс утврден од Народната банка на Република Македонија на денот на настанувањето на даночниот долг .

СЕ ПРЕДЛАГА ОВИЕ ОДРЕДБИ ДА СТАПАТ НА СИЛА СО ДЕНОТ НА ОБЈАВУВАЊЕТО ВО ,,СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РСМ’’

-Во член 30 кој се однесува на повластената даночна стапка од 5%, се менува точката производи за човечка исхрана со ОСНОВНИ ПРОИЗВОДИ ЗА ЧОВЕЧКА ИСХРАНА.

Во истиот член точката за публикации се менува и истата гласи:- Публикации и тоа: книги како и електронски/дигитални учебници, брошури и слични печатени материјали, весници и други периодични публикации, детски сликовници, книги како и електронски/дигитални учебници за цртање и боење за деца и картографски производи од секаков вид, освен публикации кои служат претежно за рекламни цели, како и публикации со порнографска содржина.

Воедно, се додаваат Менструалните производи за чиј промет и увоз ќе се користи повластената даночна стапка.

Се укинува повластената даночна стапка за пелетите, печките на пелети и котлите на пелети.

СЕ ПРЕДЛАГА ОВИЕ ОДРЕДБИ ДА СТАПАТ НА СИЛА ОД 01.09.2023 ГОДИНА.

-Се предлага повластената стапка од 10% да се применува врз прометот и увозот на останатите производи за човечка исхрана кои не се основни производи за човечка

исхрана и се утврдува обврска на поблиску да ги определи добрата и услугите чиј промет се оданочува со повластена даночна стапка на данокот на додадена вредност од 10%.

СЕ ПРЕДЛАГА ОВИЕ ОДРЕДБИ ДА СТАПАТ НА СИЛА ОД 01.09.2023 ГОДИНА.

-Во член 32 од Законот за ДДВ, со кој се утврдуваат даночните должници, се додава даночниот застапник којшто е назначен од страна на странско лице кое нема седиште или подружница во Република Северна Македонија како даночен должник.

СЕ ПРЕДЛАГА ОВИЕ ОДРЕДБИ ДА СТАПАТ НА СИЛА ОД 01.01.2024 ГОДИНА.

-Се менува одредбата од член 45 став 1 од Законот за ДДВ која се однесува на враќање на данокот, при што се предлага следното: Ако износот на претходниот данок во одреден даночен период е поголем од износот на данокот кој е пресметан за прометот кој го извршил, како и за прометот за кои тој е даночен должник според членот 32-а од овој закон, разликата му се враќа на даночниот обврзник врз основа на негово барање кое го искажува во даночната пријава. Ако даночниот обврзник не искаже барање за враќање на разликата искажана во даночната пријава, таквата разлика се пренесува како даночна аконтација за следниот даночен период.

СЕ ПРЕДЛАГА ОВИЕ ОДРЕДБИ ДА СТАПАТ НА СИЛА СО ДЕНОТ НА ОБЈАВУВАЊЕТО ВО ,,СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РСМ’’

-Се менуваат и одредбите од член 48 став 1 во насока на допрецизирање на одредбата со која се пропишува враќање на данокот на додадена вредност доколку странското дипломатско или конзуларно претставништво набави добра или користи услуги за службени потреби, при што се опеделува следното: доколку странското дипломатско или конзуларно претставништво набави добра или користи услуги за службени потреби, на барање на претставништвото ќе му се изврши враќање на данокот на додадена вредност, доколку е платена фактурата и доколку во истата е одделно искажан данокот на додадена вредност од страна на даночниот обврзник. Враќањето се врши врз основа на посебни спогодби склучени со државатаиспраќач, во согласност со условите на реципроцитет. Враќањето ќе се одбие, доколку износот на поединечна фактурата не надминува 9.000 денари, вклучувајки го данокот на додадена вредност. Барањето за враќање се поднесува најдоцна во рок од шест месеци по истекот на календарската година во која е извршен прометот кон подносителот на барањето.

СЕ ПРЕДЛАГА ОВИЕ ОДРЕДБИ ДА СТАПАТ НА СИЛА СО ДЕНОТ НА ОБЈАВУВАЊЕТО ВО ,,СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РСМ’’

-Се додава нов член 51-б со кој се пропишува издавање на ДДВ – даночен број, односно се предвидува следното: Управата за јавни приходи доделува посебен даночен број (ДДВ даночен број) заради идентификација на одредени состојби или групирања на даночни обврзници со кој не се означува посебен правен статус, туку форма на дејствување за цели на данокот на додадена вредност. ДДВ даночен број, претставува единствена идентификациска ознака на податоците на даночниот обврзник за цели на водење на евиденција за остварување на права и обврски на даночниот обврзник за цели на данок на додадена вредност. Управата за јавни приходи доделува ДДВ даночен број заради идентификација и регистрација на: даночен обврзник регистриран за цели на данокот на додадена вредност и  поврзано лице за цели на данокот на додадена вредност. ДДВ даночен број е составен од алфа знаци „МК“ и Даночниот идентификационен број доделен на даночниот обврзник регистриран во Единствениот регистар на даночни обврзници на Управата за јавни приходи.

СЕ ПРЕДЛАГА ОВИЕ ОДРЕДБИ ДА СТАПАТ НА СИЛА СО ДЕНОТ НА ОБЈАВУВАЊЕТО ВО ,,СЛУЖБЕН ВЕСНИК НА РСМ’’

Управата за јавни приходи на својот веб портал ги објави роковите за исполнување на редовни даночни обврски за март 2023 година.

–До 10-ти март– Поднесување на пресметки од физичките лица кои остваруваат доход за кој данокот на личен доход не се плаќа по одбивка (закупнини, капитални добивки, доход од странство, друг доход остварен во месец февруари 2023);

–До 10-ти март– Поднесување на МПИН за задолжителни социјални придонеси и ДЛД од плати за месец февруари 2023;

–До 15-ти март – Поднесување на Годишен даночен биланс за утврдување на данокот на доход од вршење на самостојна дејност (Образец ДЛД-ДБ);

–До 15-ти март – Поднесување на Билансот на приходи и расходи (Образец Б);

–До 15-ти март– Плаќање на МПИН за задолжителни социјални присонеси и ДЛД од плати за месец февруари 2023;

–До 15-ти март– Плаќање на аконтации на данокот на личен доход од самостојно вршење дејност за месец февруари 2023;

–До 15-ти март– Плаќање на одобрените пресметки кои се поднесуваат од физичките лица и се однесуваат за месец февруари 2023;

–До 15-ти март– Плаќање на аконтација за Данок на добивка за месец февруари 2023;

–До 15-ти март– Поднесување на Даночен биланс за оданочување на добивка (Образец ДБ). Доколку Годишната сметка до Централниот регистар е доставена во електронска форма;

–До 15-ти март– Поднесување на Даночен биланс на вкупен приход (Образец ДБ-ВП). Доколку Годишната сметка до Централниот регистар е доставена во електронска форма;

–До 15-ти март–Поднесување на Даночен биланс на непрофитни организации(Образец ДБ-НП/ВП)Доколку Годишната сметка до Централниот регистар е доставена во електронска форма;

–До 25-ти март– Поднесување на даночна пријава на Данок на додадена вредност за даночен период 01.02.2023-28.02.2023;

–До 25-ти март– Плаќање на даночна обврска за данок на додадена вредност за даночен период 01.02.2023-28.02.2023;

–До 30-ти март – Поднесување на Барање за пренесување на искажана загуба (Образец ДД-01).

Која е целта на Предлог-законот за данок на солидарност?

Согласно предлагачот, целта на Предлог Законот е секој да учествува во намирувањето на јавните расходи во согласност со своите економски можности и на солидарен начин да придонесе за ублажување на последиците од ценовната и енергетската криза. Воведувањето на данокот за солидарност е од општ интерес за сите граѓани, и се базира на начелата на правичност, еднаквост и пропорционалност.

Што предвидува Предлог-законот?

Предлог законот предвидува воведување на данок за солидарност за 2023 година како еднократна, вонредна и привремена јавна давачка.

Кој треба да плаќа данок на солидарност?

Обврзник за плаќање на овој вид на данок е обврзникот на данокот на добивка согласно Законот за данокот на добивка, кој во 2022 година остварил вкупен приход поголем од 615.000.000 денари. По исклучок,  обврзник за данокот за солидарност не е обврзникот кој отпочнал со вршење на дејност во текот на 2022 година, освен во случај кога отпочнувањето со вршење на дејност е резултат на статусна промена; обврзник кој има искажано нула износ на даночна основа по намалување во даночниот биланс за оданочување на добивка во сите периоди во кои вршел дејност; како и обврзник кој престанал со вршење на дејност согласно Законот за трговските друштва, без да изврши статусна промена и поднесува последен даночен биланс за оданочување на добивка за даночниот период од 2022 година.

Како се пресметува даночната основа за данокот на солидарност?

Даночната основа за пресметување на данокот за солидарност претставува позитивната разлика помеѓу износот на даночната основа по намалување утврден во даночниот биланс за оданочување на добивката на АОП 49 за 2022 година или просечниот износ на даночната основа по намалување за 2021 и 2022 година и просечниот износ на даночна основа по намалување утврден во даночните биланси за оданочување на добивка за претходните периоди зголемен за 20%. Во случај на статусни промени се предвидува повисок процент на зголемување на просечниот износ на даночната основа за претходните даночни периоди, односно 30%.

Колкава е стапката на данокот на солидарност?

Претходно наведените обврзници, на претходно спомената основа ќе имаа обврска да платат данок за солидарност во 2023 година по стапка од 30%.

Кога и на кој начин даночните обврзници ќе треба да утврдат даночната основа?

Даночните обврзници ќе бидат должни да ја утврдат даночната основа на образецот „ДБ-ДС – Даночен биланс за оданочување со данок за солидарност“ што се доставува до Управата за јавни приходи во рок од 45 дена од истекот на рокот пропишан за поднесување на годишната сметка согласно со Законот за трговските друштва и прописите за сметководство.

Кој е рокот за плаќање на данокот за солидарност?

Даночните обврзници се должни да го платат данокот за солидарност најдоцна до 31 мај 2023 година.

Со најновите измени на Законот за данокот на личен доход објавени во ,,Службен весник на РСМ” број 274/22, се прошируваат видовите на доход кои потпаѓаат под категоријата на доход од работа. Во рамки на доход на работа, покрај досегашните видови на доход прецизирани во член 15 од Законот, се додаваат и користењето на станбени згради или станови кои се во сопственост на работодавачот или кои работодавачот ги користи по основ на закуп или по друг основ, користењето наслужбени моторни возила или други превозни средства за приватни цели, вклучувајќи и превоз од и до работно место и стекнување со хартии од вредност и учество во капиталот на работодавачот и кај поврзани лица со работодавачот, без надоместок или по цена пониска од пазарната, се сметаат за доход од работа.

Во оваа насока, се врши и прецизирање и дополнување на основaта за оданочување на немонетарните бенефиции на даночните обврзници кои остаруваат доход по тој основ.

Имено, основа за пресметување на данокот на доход од работа за користењето на станбени згради или станови кои се во сопственост на работодавачот или кои работодавачот ги користи по основ на закуп или по друг основ, претставува износот на закупнината што може да се постигне според локални прилики за сличен имот што се дава на користење под приближно еднакви услови, а во случај на закуп или по друг основ, износот на закупнина кој работодавачот го платил.

*Податоци за износот на закупнина што може да се постигне според локални прилики за сличен имот што се дава на користење под приближно еднакви услови може да се обезбеди од регитарот на цени и закупи на Агенцијата за катастарот на недвижности.

Основа за пресметување на данокот на доход од работа за користење на службени моторни возила или други превозни средства за приватни цели, вклучувајќи и превоз од и до работно место претставува износот од 1% од сметководствената вредност на моторното возило на 31 декември во претходната година, а доколку вработениот платил надоместок за користење, намален за износот на надоместокот што вработениот го платил за користењето, месечно, односно износот од 1% од набавната вредност на моторното возило во годината во која е набавено возилото, односно износот од 1% од набавната вредност на моторното возило намалена за пресметаната амортизација со примена на амортизационaта стапкa утврденa со Номенклатурата на средствата за амортизација, во случај кога моторното возило е набавено врз основа на договор за лизинг, месечно.

Основа за пресметување да данокот на доход од работа за стекнување со хартии од вредност и учество во капиталот на работодавачот и кај поврзани лица со работодавачот, без надоместок или по цена пониска од пазарната претставува пазарната цена на хартиите од вредност и учеството во капиталот (удели) на денот на стекнувањето, односно разликата помеѓу пазарната цена и цената платена од страна на вработениот.

Управата за јавни приходи на својот преку својот веб портал потсетува за обврската за плаќање на данокот на личен доход за 2021 година. Управата ќе достави електронски пораки до сите даночни обврзници кои според даночната евиденција сеуште го должат годишниот данок на доход за 2021 година. Пораките ќе содржат упатства за постапување.

Даночните обврзници кои имаат потешкотиите во платежна способност, а редовно ги исполниле другите даночни обврски, може да поднесат барање за одложено плаќање http://www.ujp.gov.mk/mk/obrasci/pregled/filter/15/0.

Одложеното плаќање ќе овозможи олеснувања, како:

-отплата на долгот во месечни рати, или еднократно одлагање на плаќањето

-УЈП нема да спроведува присилна наплата за долгот или ќе ја прекине започнатата постапка за присилна наплата

-повратот на одобрено даночно побарување за ДДВ нема да биде условен со уплата на недоспените месечни рати и др.

Одложеното плаќање на даночен долг ке ви овозможи:

– Плаќање на долгот во еднакви месечни рати – од најмалку две до најмногу 36 рати

-Минимален износ на една месечна рата 30,000 денари за правно лице, односно 5,000 денари за физичко лице или

-Еднократно одлагање на плаќањето на долгот за најмногу шест месеци.

Какво олесување ви овозможува одложеното плаќање на даночен долг?

-УЈП нема да спроведува присилна наплата со зголемување на долгот со трошоци за присилна наплата

-УЈП ќе ја прекине започната присилна наплата

-Повратот на одобрено даночно побарување не е условен со уплата на недоспеаните месечни рати, односно со уплата на долгот за кој е одобрено еднократно одлагање

-УЈП може да го избрише залогот воспоставен во постапка за присилна наплата на долгот, доколку се поминати најмалку 90 дена од правосилноста на Решението за одложено плаќање.

Кое лице и за кој долг може да користи одложено плаќање? 

УЈП ќе одобри одлагање на плаќањето на даночниот долг:

-на лице кое е даночен обврзник според даночните прописи или е даночен гаранр утврден со решение на УЈП

-за даночен долг на правно лице поголем од 60,000 денари, односно за даночен долг на физичко лице поголем од 10,000 денари

-за даночен долг утврден со поднесена даночна пријава и за даночен долг утврден со даночно решение на УЈП при незапочната постапка за наплата на долгот од страна на УЈП и во тек на започната постапка за присилна наплата на долгот.

УЈП нема да одобри одлагање на плаќањето на долгот:
-на даночен обврзник кој е во стечај или ликвидација или во постапка на службено бришење поведена од страна на ЦРРСМ.

За кој вид на даночен долг може да се користи одложено плаќање? 

УЈП ќе одобри одлагање на плаќањето на даночниот долг за секој вид на долг, освен за:

-даночни обврски за кои со закон е предвидено редовно плаќање преку месечни аконтации

-неплатена еднократна такса за присилна наплата (при започната постапка за присилна наплата на долгот)

-долг за други јавни давачки кои ги утврдува и/или наплаќа УЈП (глоби, судски такси и др.)

-истиот долг за кој претходно било одобрено одложено плаќање и УЈП го укинала одлагањето заради неисполнување на обврската.

УЈП ќе одобри одлагање на плаќањето и за:

-неплатени месечни пресметки за интегрирана наплата (бруто плата), во случај кога должникот има акумулиран долг од најмалку 12 неплатени месечни пресметки.

Како може да побарате одложено плаќање?

-Поднесете Барање за одложено плаќање на пропишан образец УЈП-ПН-З.2-28,со целосно пополнети податоци

-Во Барањето внесете писмено образложение на причините поради кои го поднесувате Барањето (од аспект на тоа дека извршувањето на даночните обврски би го нарушило процесот на деловно работење, односно Ви претставува значително оптоварување, давајќи и образложение за концептот за обезбедување на плаќање на долгот).

Кон Барањето приложете докази за:

-платена административна такса

-поткрепа на даденото образложение на причините заради кои барате одложено плаќање

-понудената гаранција за ообезбедување на плаќањето на долгот

-други потребни докази.

Доказ за платена административна такса во износ од 250 денари за решение и 50 денари за барање може да биде налог за плаќање ПП50 или трансакциски код од системот eNAPSYS.
Други потребни докази кон Барањето се: овластување (полномошно) дадено на адвокат и други докази, во зависност од конкретниот случај.

Одложеното плаќање е условено со гаранција за обезбедување на плаќањето.

Квалитетното обезбедување на плаќањето обезбедува заштита на даночните приходи од загуби, односно обезбедува целосна наплата на даночниот долг и каматата која законски следува после доспеаноста на данокот.

Прифатлива гаранција за обезбедување, според вид и карактеристики на имотот, може да биде:

-неотповиклива банкарска гаранција

-залог од прв ред на акции издадени од друштво резидент на РСМ, кои котираат на МБХВ и се од топ десет издавачи

-хипотека од прв ред на објект: стан, куќа, деловен простор, магацински простор и сл., заедно со земјиштето под објектот доколку е приватизирано

-хипотека од прв ред на: градежно земјиште и земјоделско земјиште

-залог од прв ред на патнички и товарни моторни возила и други возила на моторен погон, машини и транспортни средства од типот на вилушкари, багери, скипови, трактори и др.

Како гаранција за обезбедување може да понудите еден или повеќе видови и ставки на имот.

Како гаранција за обезбедување може да понудите имот на друго лице.

Кај имот од друго лице, УЈП нема да склучи договор за залог со другото лице-даночен гарант. УЈП ќе прифати нотарски заверена изјава од другото лице-даночен гарант дека го презема долгот и со својот имот гарантира за плаќањето на долгот.

Како гаранција за обезбедување на одложеното плаќање може да го понудите и имотот на кој УЈП веќе има запишано законско заложно право во постапка за присилна наплата на долгот за кој се однесува Барањето, под услов:
-УЈП да има заложно право од прв ред и
-да не е започнато впаричување на имотот во постапката за присилна наплата.

Кон барањето приложете докази за понудената гаранција за обезбедување:

-доказ за сопственост – извод од јавните книги (имотен лист, сообраќајна дозвола, фактура, нотарски акт, извод од ЦДХВ за акции, други докази за сопственост)
-запишани товари од страна на други доверители – доказ од заложниот регистар во ЦРРСМ (за движни предмети) или ЦДХВ (за акции).

Заради полесна постапка и помали трошоци, кон Барањето не треба да поднесувате Извештај за проценетата пазарна вредност на понудениот имот утврдена од овластен проценител. Процената на вредноста на имот ја врши УЈП преку овластени службени лица. По исклучок, во понатамошната постапка УЈП може да побара да поднесете ваков Извештај само во определени случаи.

Вредноста на понудената банкарска гаранција не може да биде помала од 75% од износот на долгот, а вредноста на друга понудена гаранција не може да биде помала од 100% од износот на долгот.

УЈП не мора да ја прифати понудената гаранција, во целост или делумно. УЈП врши избор на прифатлива гаранција од аспект на можност за впаричување на имотот и сразмерноста на вредноста на имотот и износот на долгот.

Што оценува УЈП при одобрување на одложеното плаќање?
УЈП ја оценува редовноста на даночниот обврзник. Одлагањето на плаќањето е основано доколку даночниот обврзник во моментот на одобрувањето на Барањето нема неисполнети доспеани даночни обврски, освен плаќањато на даночниот долг за кој се однесува Барањето, што значи дека даночниот обврзник:

-ги поднел даночните пријави по сите основи за кои е поминат рокот за доброволно пријавување

-ги платил доспените даночни обврски по сите основи и другите доспеани обврски за чија наплата е надлежна УЈП за кои е поминат рокот за доброволно плаќање, освен даночниот долг за кој се однесува Барањето.

УЈП го зема во предвид образложението на даночниот обврзник за нарушување на процесот на деловно работење.
Докажувањето на основаноста на Барањето е товар на даночниот обврзник, кој поднесува документирани докази за поткрепа на даденото образложение на причините заради кои го поднесува Барањето.

Со цел да се намали административниот товар, не е задолжително доставување на докази за поткрепа на причините за Барањето, за долг до 300,000 денари кај правно лице, односно до 60,000 денари кај физичко лице.

Во другите случаи, потребни докази за поткрепа на причините за Барањето се документирани докази кои овозможуваат:

-приказ на економска состојба – вкупен износ на долгови и побарувања на даночниот обврзник-правно лице

-приказ на просечните приходи и расходи на месечно ниво, во последното тримесечје и во последната календарска година, според деловните книги и евиденции на даночниот обврзник-правно лице (заклучен лист и др.)
-опис на статусот на ликвидност, односно платежна способност на даночниот обврзник, со доказ – документ издаден од банка или од МКБ за промет и блокада на неговите трансакциски сметки докази за оданочен доход, извори на доход (плата и други извори), како и кредити и други отплати на долгови на даночниот обврзник-физичко лице
-склучени деловни договори
-други докази кои обезбедуваат приказ на економската и финансиската состојба на даночниот обврзник.

УЈП го определува максималниот број на месечните рати или периодот на еднократно одлагање во зависност од видот и проценетата вредност на гаранцијата и износот на долгот.

Кои се обврските на даночниот обврзник по одобрување на одложеното плаќање?

Одложеното плаќање на даночниот долг не смее да биде спротивно на јавниот интерес и да носи ризици за наплатата на даночниот приход. Затоа, одложено плаќање се одобрува под точно определени услови.
Условите од решението на УЈП за одлагање на плаќањето на даночниот долг се обврзувачки за даночниот обврзник:

-износ и рок на плаќање на секоја месечна рата

-плаќање на долгот и каматата во целост на утврдениот краен датум од периодот за еднократно одлагање на плаќањето

-плаќање на камата за времетраење на одложеното плаќање.

При две доспеани неплатени рати, како и во случај на последна доспеана неплатена месечна рата или неплатен долг по истекот на периодот на еднократно одлагање, УЈП ќе го наплати остатокот од долгот и каматата со впаричување на гаранцијата за обезбедување на плаќањето на долгот и/или во постапка за присилна наплата.

Каматата пресметана од доспеаноста на долгот до датумот на уплата на секоја месечна рата, односно до датумот на уплата после еднократното одлагање, УЈП ја засметува во секоја месечна рата, односно во вкупниот износ за уплата по истекот на периодот на еднократно одлагање.

Други олеснувања во текот на одложеното плаќање

За времетраење на одложеното плаќање, даночниот обврзник кој ги платил доспените месечни рати и нема други доспени даночни обврски, има и други можности за олеснување на плаќањето на даночниот долг.

Промена на бројот на преостанати рати, која е условена со нова или дополнителна гаранција за обезбедување на плаќањето, врз основа на поднесено Барање за промена на бројот на преостанати рати кај одложено плаќање на даночен долг на пропишан образец УЈП-ПН-З.2-27 и со приложување само на:
-писмено образложение на причините поради кои го поднесувате Барањето, со докази за поткрепа
– докази за новопонудената гаранција за обезбедување на плаќањето.

Вкупниот број на месечни рати (платени и новоопределен број на преостанати рати) не може да надмине 36 месечни рати.

Замена на гаранција по вид, врз основа на поднесено Барање за замена на гаранцијата за обезбедување на плаќање на даночен долг на пропишан образец УЈП-ПН-З.2-29 со:
– писмено образложение на причините поради кои го поднесувате Барањето, со докази за поткрепа
– докази за новопонудената гаранција за обезбедување на плаќањето. УЈП ќе ја одобри замената на гаранцијата по вид доколку:
– е исплатена 1/3 од вкупниот долг за кој е одобрено одложено плаќање
– новопонудената гаранција за обезбедување на плаќањето e од повисок ранг од иницијално прифатената гаранција, односно: иницијалната гаранција во вид на движни предмети или хартии од вредност се заменува со нова гаранција во вид на недвижност/и или банкарска гаранција или иницијалната гаранција во вид на недвижност/и се заменува со банкарска гаранција. УЈП нема да ја одобри замената на гаранцијата по вид доколку иницијално прифатеното обезбедување е банкарска гаранција.

Со замена на гаранцијата по вид не се врши измена на условите за одложено плаќање (број на месечни рати, износ и доспеаност на месечна рата).

Замена на гаранција по висина, врз основа на поднесено Барање за замена на гаранцијата за обезбедување на плаќање на даночен долг на пропишан образец УЈП-ПН-З.2-29 со писмено образложение на причините поради кои го поднесува Барањето, со докази за поткрепа  УЈП ќе ја одобри замената на гаранцијата по висина доколку:
– е исплатена 1/2 од вкупниот долг за кој е одобрено одложено плаќање
– гаранција за одложеното плаќање е во вид на банкарска гаранција, хартии од вредност и/или движни предмети кои се делливи.

УЈП нема да ја одобри замената на гаранцијата по висина доколку прифатената гаранција за обезбедување на одложеното плаќање е во вид на недвижност/и.

Замената на гаранцијата по висина значи намалување на висината на гаранцијата сразмерно на преостанатиот долг, со:
– прифаќање на замена на банкарската гаранција со друга банкарска гаранција или
– бришење на воспоставеното заложно право на дел од хартиите од вредност или движните предмети.

Со замена на гаранцијата по висина не се врши измена на условите за одложено плаќање (број на месечни рати, износ и доспеаност на месечна рата).
Засметување на новодоспеан долг во одобреното одложено плаќање на месечни рати без нова гаранција за обезбедување на плаќањето, врз основа на поднесено Барање за одложено плаќање на пропишан образец УЈППН-З.2-28 со:
– писмено образложение на причините поради кои го поднесува Барањето.
– пожелно е да поднесете и докази за поткрепа.

УЈП ќе одобри засметување на новодоспеан долг во одобреното одложено плаќање на месечни рати без нова гаранција доколку:
– е исплатена 1/2 од вкупниот долг за кој е одобрено одложено плаќање
– новодоспеаниот долг за кој се бара да биде засметан не е поголем од износот кој преостанува за плаќање во веќе одобреното одложено плаќање на месечни рати.
Со засметување на новодоспеан долг во одложеното плаќање без нова гаранција за обезбедување на плаќањето се врши измена на износот на месечната рата, а не се врши измена преостанатиот број на месечни рати и доспеаноста на месечна рата.

Засметувањето на новодоспеан долг во одобреното одложено плаќање на месечни рати со нова или дополнителна гаранција за обезбедување на плаќањето, врз основа на поднесено Барање за одложено плаќање на пропишан образец УЈП-ПН-З.2-28 и Барање за промена на бројот на преостанатите рати на пропишан образец УЈП-ПН-З.2-27 со:
– писмено образложение на причините поради кои го поднесува Барањето, со докази за поткрепа
– докази за новопонудената гаранција за обезбедување на плаќањето.

Вкупниот број на месечни рати (платени и новоопределен број на рати со вклучување на новодоспеаниот долг) не може да надмине 36 месечни рати.